Głównym przedmiotem rozważań w artykule jest proces kształtowania się służb wywiadowczych II Rzeczypospolitej Polskiej w przełomowym okresie między 1918 a 1939 rokiem. Prześledzono przebieg formowania się i ewolucji powstałych wtedy instytucji wywdadu i kontrwywiadu. W pracy podjęto próbę scharakteryzowania struktury organizacji i działalności polskiego wywiadu oraz kontrwywiadu w tamtych latach przed II WŚ. Przy założeniach analitycznych treści dotyczących specyficznych instytucji wywiadowczych i kontrwywiadowczych możemy zaobserwować rolę, jaką pełniły w systemie bezpieczeństwa państwa. Ewolucja systemu bazowała na patriotycznym uczestnictwie osób działających wcześniej w organizacjach wolnościowych i na polskich żołnierzach obcych wojsk, którzy pracując wcześniej w komórkach sztabowych, byli w stanie wykorzystać swoje doświadczenie w budowaniu nowych struktur. Oczywiście wpływ na rozwój tych struktur miało również odwołanie się do polskich tradycji wojskowych sprzed utraty niepodległości.