ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
AKSJOLOGICZNE UWARUNKOWANIA W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA EUROPEJSKIEGO
Więcej
Ukryj
Data publikacji: 01-12-2011
SBN 2011;1(1): 191-223
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W paradygmacie współczesnych stosunków międzynarodowych, jak też bezpieczeństwa międzynarodowego, istotną rolę odgrywa czynnik aksjologiczny. To właśnie znaczące różnice systemu wartości, kształtujące i wpływające na systemy polityczne, strategie bezpieczeństwa państw, stanowią zasadniczą przeszkodę w zbudowaniu takiego uniwersalnego „porządku” międzynarodowego, który byłby zgodny z ich tradycją i oczekiwaniami społeczeństwa. Autor wykazuje, że na proces integracji europejskiej znaczący wpływ miały takie wizje jak: neoliberalizm, neofunkcjonalizm oraz konstruktywizm. Wizje te pośrednio określiły także ramy późniejszych sporów i koncepcji dotyczących bezpieczeństwa europejskiego. Ukazanie ewolucji ładu europejskiego, jak też analiza bezpieczeństwa europejskiego po „zimnej wojnie” dowodzi znaczących różnic aksjologicznych w podejściu do zakresu i rozwoju istoty bezpieczeństwa w Europie. Efektem rozważań, dotyczących różnic aksjologicznych w procesie kształtowania ładu europejskiego, jest analiza roli i znaczenia OBWE, NATO oraz Unii Europejskiej w architekturze bezpieczeństwa europejskiego.
REFERENCJE (59)
1.
J.L. Addis, Th e Long Peace: Elements of Stability in the Postwar International System,„International Security”, Spring 1986, vol. 10, no. 4.
2.
Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Helsinki, dnia 1 sierpnia 1975 r., „Sprawy Międzynarodowe” 1975, nr 10.
3.
Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych. Materiały do studiowania, oprac.A. Ciupiński, H. Bińkowski, A. Legocka, Warszawa 2002.
4.
B. Buzan et al., Th e European security order recast. Scenarios for the post-cold war era,London – New York 1990.
5.
B. Buzan, Economic Structure and International Security: Th e Limits of Liberal Case,„International Organization” 1984, nr 4.
6.
B. Buzan, People, states and fear. An agenda for international security studies in thepost-cold war era, London 1991.
7.
W.K. Clark, Remember NATO? It’ the Alliance Th e US Needs, “International HeraldTribune” z 12 lutego 2002 roku.
8.
J. Czaputowicz, System czy nieład. Bezpieczeństwo europejskie u progu XXI wieku,Wydawnictwo PWN, Warszawa 1998.
9.
J. Czaputowicz, Teorie stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo PWN, Warszawa,2008.
10.
S. Dalby, Post – Cold War Security in the New Europe, (w:) Th e New Political Geography ofEastern Europe, red. J. O’Loughlin, H.van der Wusten, Belhaven Press, London 1993.
11.
Declaration on Alliance Security, 4 April 2009, www.nato.int.
12.
M. Dobrosielski, Źródła i geneza KBWE, „Sprawy Międzynarodowe” 1975, nr 1.
13.
Enhancing the Security of States In a Multipolar Word, Vulnerabilities Center for SecurityStudies, March 13-15, 1999.
14.
M. Gracik-Zajączkowska, Wspólnota Europejska jako aktor międzynarodowy, (w:)Bezpieczeństwo międzynarodowe, red. K. Żukrowska,Wydawnictwo IUSatTAX, Warszawa2011.
15.
E. Haliżak, Liberalna wizja porządku międzynarodowego, (w:) R. Kuźniar (red.), Porządekmiędzynarodowy u progu XXI wieku, Wydawnictwo UW, Warszawa 2005.
16.
A. Heraclides, Helsinki – II and its Aft er math. Th e Making of the CSCE into an InternationalOrganization, Pinter Publishers, London 1993.
17.
S. Hoffmann, A New Word and Its Troubles, „Foreign Aff airs”, Fall 1990, vol. 69, no. 4.
18.
M. Howard, War and the Liberal Conscience, Oxford 1978.
19.
S.P. Huntington, Zderzenie cywilizacji, Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa2001.
20.
W.G. Hyland, Th e Case for Pragmatism, „Foreign Aff airs”, 1991-1992, vol. 71, no. 1.
21.
R. Jackson, G. Sørensen, Wprowadzenie do stosunków międzynarodowych, WydawnictwoUJ, Kraków 2006.
22.
R. Kagan, Potęga i Raj. Ameryka i Europa w nowym porządku świata, WydawnictwoStudio Emka, Warszawa 2003.
23.
R. Kapuściński, Lapidarium V, „Czytelnik”, Warszawa 2002.
24.
H. Kissinger, Dyplomacja, Warszawa 1996.
25.
E.A. Kołodziej, Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, (w:) Bezpieczeństwonarodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, red. D.B. Bobrow, E. Haliżak, R. Zięba,Wydawnictwo Scholar, Warszawa 1997.
26.
J. Kukułka, Bezpieczeństwo międzynarodowe w Europie Środkowej po zimnej wojnie,WN Scholar, Warszawa 1994.
27.
Ch. Lequesne, Comment pensem l’Union européanne, (w:) M.C. Smouts (dir), Lesnouvelles relations internationales. Pratiques et théories et pratiques, Paris 1998.
28.
T. Łoś-Nowak, Stosunki międzynarodowe. Teorie – systemy – uczestnicy, WydawnictwoUWr, Wrocław 2006.
29.
T. Łoś-Nowak, Uczestnicy stosunków międzynarodowych, (w:) Współczesne stosunkimiędzynarodowe, red. T. Łoś-Nowak, Wydawnictwo UWr, Wrocław 2008.
30.
M. Madej, Zagrożenia asymetryczne bezpieczeństwa państw obszaru transatlantyckiego,Wydawnictwo PISM, Warszawa 2007.
31.
P.D. Maggio, W. Powell (ed.), Introduction, (w:) Th e New Institutionalism in OrganizationalAnalysis, Chicago 1991.
32.
S. Miler, Th e Case Against a Ukrainian Nuclear Deterrent, “Foreign Aff airs”, Summer1993, vol. 72, no. 3.
33.
D. Mitralny, A Working Peace System, Chicago 1966.
34.
J.S. Nye Jr, Konfl ikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii, WydawnictwaAkademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
35.
J.S. Nye Jr, Koncepcje współzależności, (w:) J.S. Nye Jr., Konfl ikty międzynarodowe.Wprowadzenie do teorii i historii, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa2009.
36.
Paryska Karta Nowej Europy, PISM, Warszawa 1991.
37.
S. Parzymies, Analiza krytyczna teorii integracji europejskiej, (w:) Porządek międzynarodowyprogu XXI wieku, red. R. Kuźniar, Warszawa 2005.
38.
S. Parzymies, Unia Europejska wobec wyzwań i zagrożeń w stosunkach międzynarodowych,(w:) Świat wobec współczesnych wyzwań i zagrożeń, red. J. Simonides, WydawnictwoNaukowe Scholar, Warszawa 2010.
39.
M.A. Pollack, International Relations Th eory and European Integration, “EuropeanUniversity Institute Working Paper RSC”, Florence 2000, nr 55.
40.
R. Robertson, Globalization. Social Th eory and Global Culture, London 1992.
41.
J.J. Roche, Relations internationales, Paris 1999.
42.
Rocznik Strategiczny 2002/2003, Warszawa 2003.
43.
Rocznik Strategiczny 2009/2010, Warszawa 2010.
44.
Rome Declaration on Peace and Cooperation, NATO Press Communique S-1 (91) 86,z 8.11.1991 r.
45.
Alpo M. Rusi, Aft er the cold war. Europe’s new political architecture, New York 1991.
46.
Should the NATO Alliance Be Ended?, (w:) H.M. Levine, World Politics Debated A ReaderIn Contemporary Issues, Mc Graw – Hill Book Company 1989.
47.
M. Stańczyk-Minkiewicz, Paradoks unifi kacji Europy, (w:) Dokąd zmierza Europa,red. P. Mickiewicz, H. Wyligała, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej,Wrocław 2009.
48.
M. Sułek, Parametry potęgi (siły) państwa – stałe czy zmienne?, (w:) M. Sułek, J. Simonides(red.), Państwo w teorii i praktyce stosunków międzynarodowych, WydawnictwoUW, Warszawa 2009.
49.
A. Towpik, Główne koncepcje rozwoju sytuacji w Europie, (w:) A.D. Rotfeld, A. Topik,Bezpieczeństwo Europy. Analiza zachodnich koncepcji i modeli. Prognoza rozwoju sytuacjiw Europie, Warszawa 1970.
50.
G. Venturoni, Th e Washington Summit Initiatives. Giving NATO the Tools to Do Its Jobin the Next Century, “NATO Review” 1999.
51.
K.A. Wojtaszczyk, Integracja Europejska, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne,Warszawa 2006.
52.
W. Wosińska, Oblicza globalizacji, Sopot 2008.
53.
R. Zięba, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, WydawnictwaAkademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.
54.
R. Zięba, Europejska Tożsamość Bezpieczeństwa i Obrony, Wydawnictwo NaukoweScholar, Warszawa 2000.
55.
R. Zięba, Koncepcja bezpieczeństwa unii Europejskiej, (w:) Bezpieczeństwo międzynarodowepo zimnej wojnie, red. R. Zięba, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne,Warszawa 2008.
56.
R. Zięba, Pozimnowojenny paradygmat bezpieczeństwa międzynarodowego, (w:) Bezpieczeństwomiędzynarodowe po zimnej wojnie, red. R. Zięba, Wydawnictwa Akademickiei Profesjonalne, Warszawa 2008.
57.
S. Żukowski, Praktyczne implikacje teoretycznych założeń wiecznego pokoju ImmanuelaKanta w dobie globalizacji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008.
58.
K. Żukrowska, Stosowanie teorii integracji w praktyce europejskiej, „Polska w Europie”nr 1 (43).
59.
“Th e New York Times”, 25 January 1991.