PL EN
ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
BIAŁORUŚ – WE MGLE I OGNIU PUTINOWSKIEGO REWIZJONIZMU
Damian JARNICKI 1, A-D,F
 
 
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Nauk o Bezpieczeństwie / Zespół Badań Strategicznych Wymiarów Bezpieczeństwa Międzynarodowego. Studium teoretyczno-empiryczne, Uniwersytet w Siedlcach, Polska
 
 
A - Koncepcja i projekt badania; B - Gromadzenie i/lub zestawianie danych; C - Analiza i interpretacja danych; D - Napisanie artykułu; E - Krytyczne zrecenzowanie artykułu; F - Zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu
 
 
Data nadesłania: 29-08-2023
 
 
Data ostatniej rewizji: 04-09-2023
 
 
Data akceptacji: 04-09-2023
 
 
Data publikacji: 04-09-2023
 
 
Autor do korespondencji
Damian JARNICKI   

Instytut Nauk o Bezpieczeństwie / Zespół Badań Strategicznych Wymiarów Bezpieczeństwa Międzynarodowego. Studium teoretyczno-empiryczne, Uniwersytet w Siedlcach, Żytnia 39, 08-110, Siedlce, Polska
 
 
SBN 2023;29(3): 75-94
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Niniejszy artykuł podejmuje zagadnienie analizy polityki bezpieczeństwa Białorusi w kontekście dynamiki i procesualności neomocarstwowej (asertywnej i rewizjonistycznej) kampanii Rosji. Celem artykułu jest, uwzględniające asymetrię relacji rosyjsko-białoruskiej dążenie do wyjaśnienia prób przełamywania i dywersyfikacji białoruskiego statusu jako satelity Moskwy. Wysiłki te będą prezentowane na tle głównych wydarzeń bezpieczeństwa styku wschodnioeuroatlantyckiego i zachodnieurazjatyckiego – obszarów geopolitycznych, wikłających ze sobą losy i perspektywy zapewniania bezpieczeństwa (przetrwania) Białorusi, w świetle kolejnych sekwencji aktywności międzynarodowych Rosji. Dlatego w strategii badawczej niniejszego artykułu założono wykorzystanie, pozwalających na systemowe, a zarazem redukcyjnie hierarchiczne konstatowanie – wykorzystanie instrumentarium badawczego, jakie dają (oprócz krytycznej analizy literatury) metody: abstrahowania, indukcji i analogii. Poczynione w zakresie problemów badawczych – ustalenia – co do: wpływu rewizjonizmu Moskwy na politykę bezpieczeństwa Białorusi (1), znaczenia i specyfiki nadzoru Moskwy nad „krnąbrną” Białorusią, w kontekście jej globalnej rosyjskiej projekcji jako mocarstwa (2), jak również postawy Białorusi wobec pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę (3), powinny wypełnić lukę w budowie realistycznej polityki wobec Białorusi. Główny problem badawczy niniejszej analizy sprowadza się więc do podstawowego pytania: Jak rosyjski rewizjonizm i asertywność na arenie międzynarodowej wpływa na podmiotowość, państwowość i politykę bezpieczeństwa Białorusi? Analiza i wykazane wnioski, powinny być więc przydatne do właściwego odbioru niedawnych, aktualnych i potencjalnie – nadchodzących działań - Białorusi na arenie międzynarodowej, jak również możliwości wykorzystywania Białorusi przez Rosję. Głównym wnioskiem płynącym z opracowania należy uznać wciąż znaczący wpływ Kremla na losy białoruskiej państwowości, warunkowy zręcznym utrzymywaniem przez Rosję Białorusi w swojej orbicie wpływów i „mocarstwowej wystawie” na geopolitycznym froncie zachodnim, w ważnym etapie rekonfiguracji globalnego ładu. W artykule wykazano, że w wyniku „powściągliwej apodyktyczności” Rosji wobec Białorusi, której pozwala się na „charakterną satelickość” i „krnąbrną lojalność”, wywiązuje się między tymi państwami systemowy konsensus, który, pozwalając Putinowi wciąż czuć się imperatorem, wiąże Białoruś w sposób ograniczony w procesie rosyjskiego rewizjonizmu i dostarcza białoruskiemu dyktatorowi zasobów i osłony do przetrwania. W sytuacji, gdy nie jest możliwy, póki co powrót do „business as usual” z Zachodem i podłączenie pod tranzytowe koneksje Rosji z Zachodem, Łukaszenko próbuje realizować kontradyktoryczny (choć przydatny Rosji) zestaw przeciwstawnych ról: „niechętnego współagresora”, jak i „zwolennika pokoju” w wojnie ukraińsko-rosyjskiej.
REFERENCJE (44)
1.
Astapenia, R., 2023. Rethinking Western policy towards Belarus. Briefing Paper, Russia and Eurasia Programme – April [online]. Dostępne pod adresem: https://www.chathamhouse.org/ sites/default/files/2023-04/2023-04-04-western-policy-belarus-astapenia.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
2.
Baggiani, G., 2020. The sensitive strategic position of Belarus between the Russian Federation, EU and NATO. NATO Defense College Foundation Paper [online]. Dostępne pod adresem: http://www.natofoundation.org/.... pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
3.
Bidziura, M., 2023. Ewolucja retoryki Aleksandra Łukaszenki w sprawie inwazji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę (styczeń-październik 2022 roku). Komentarze/Polityka – nr 34. Centrum Europy Wschodniej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie [online]. Dostępne pod adresem: https://phavi.umcs.pl/at/attac... [dostęp: 8.08.2023].
 
4.
Biziukova, V., Bystryk, A., 2023. The Belarusian democratic movement and Russia’s war on Ukraine, LSE Conflict and Civicness Research Group, PeaceRep – Peace and Conflict Resolution Evidence Platform [online]. Dostępne pod adresem: https://peacerep.org/wp-conten... Belarus-Report-1.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
5.
Chesnut, M., 2023. US/NATO-Russian Strategic Stability and the War in Ukraine. CNA occasional paper [online]. Dostępne pod adresem: https://www.cna.org/reports/20...- Strategic-Stability-in-Ukraine.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
6.
Douglas, N., 2023. Belarus: „Securitization” of State Politics and the Impact on State-Society Relations. Nationalities Papers 51(4), 855-874.
 
7.
Ferris, E., 2023. Could Russia’s Reliance on Belarus be it’s Soft Underbelly? Defence, Politics and Logistics, RUSI - Royal United Services Institute [online], Dostępne pod adresem: https:// static.rusi.org/could-russias-reliance-on-belarus-be-its-soft-underbelly.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
8.
Ilyash, I., 2023. Why did Lukashenka invite Wagner rebels to Belarus? Open Democracy [online]. Dostępne pod adresem: https://www.opendemocracy.net/...- putin-prigozhin/ [dostęp: 8.08.2023].
 
9.
Jakoubek, K., 2023. Belarus and the Consequences of the Russo-Ukraine War [online]. Dostępne pod adresem: https://www.securityoutlines.c...- war/ [dostęp: 8.08.2023].
 
10.
Katerynych, P., 2023. Propaganda at Play: A Thematic Analysis of Belarusian Media Narratives in the Context of the Russo-Ukrainian War. Media Literacy and Academic Research 6(1), 23-39.
 
11.
Karolak-Michalska, M. 2017. Byłe republiki ZSRR wobec aneksji Krymu do Rosji – analiza porównawcza reakcji państw. Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość, XIV, 333-348.
 
12.
Kłaczyński, R., 2017. Federacja Rosyjska i Republika Białoruś na przełomie XX i XXI wieku: studium historyczno-polityczno-gospodarcze. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
 
13.
Kłysiński, K., 2023. Iron curtain on Belarus’ western border: Does the crisis in Minsk’s relations with it’s Baltic neighbours threaten Belarusian independence?, BSR Policy Briefing series 4/2023 [online]. Dostępne pod adresem: https://www.centrumbalticum.or..._ 4_2023.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
14.
Kłysiński, K., Żochowski, P., 2023a. Orientacja na przetrwanie. Białoruskie elity polityczne i biznesowe po roku 2020. Punkt Widzenia nr 88. Ośrodek Studiów Wschodnich [online]. Dostępne pod adresem: https://www.osw.waw.pl/sites/d...- -przetrwanie_net_2.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
15.
Kłysiński, K., Żochowski, P., 2023b. Współagresor zdystansowany. Mińsk wobec udziału w wojnie przeciwko Ukrainie. Komentarze OSW [online]. Dostępne pod adresem: https://www.osw.waw. pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2023-02-10/wspolagresor-zdystansowany-minsk-wobecudzialu- w-wojnie [dostęp: 10.08.2023].
 
16.
Kowal, P. 2023. Two Belaruses. Geopolitical Intelligence Services AG [online]. Dostępne pod adresem: https://www.gisreportsonline.c... [dostęp: 8.08.2023].
 
17.
Kozłowski, A.R., 2015. Geopolityczne przemiany białoruskiej przestrzeni cywilizacyjnej. Warszawa: CeDeWu.pl.
 
18.
Kudrytski, A., 2023. Why Belarus Is Helping Russia in It’s War in Ukraine [online]. Washington Post. Dostępne pod adresem: https://www.washingtonpost.com... ukraine-russia-conflict-why-belarus-and-lukashenko-are-in-lockstep-with-putin/4508d872- 1cbf-11ee-be41-a036f4b098ec_story.html [dostęp: 8.08.2023].
 
19.
Lozka, K., 2023. Policy Report How Russia’s War on Ukraine Can Impact Belarus – 3 Scenarios. Visegrad Insight [online]. Dostępne pod adresem: https://visegradinsight.eu/pol...- war-on-ukraine-can-impact-belarus-3-scenarios/ [dostęp: 8.08.2023].
 
20.
Marshall, T. 2017. Więźniowie geografii, czyli wszystko, co chciałbyś wiedzieć o globalnej polityce. przeł. Filipowski, F., Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, cop.
 
21.
Matsukevich, P., Astapenia, R., 2022. The degradation of Belarusian Foreign Policy: A proposed course correction. Friedrich Ebert Stiftung Briefing Paper, December 2022. Dostępne pod adresem: https://library.fes.de/pdf-fil... [dostęp: 8.08.2023].
 
22.
Mills, C., 2023. Russia’s use of nuclear threats during the Ukraine conflict. Pobrane z: https:// researchbriefings.files.parliament.uk/documents/CBP-9825/CBP-9825.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
23.
Olędzka, J., 2022. Białoruś jutra rodzi się dziś – nowe wektory narracji propagandowej reżimu Aleksandra Łukaszenki. W: Olędzka J., Rust M. (red.), Białoruś w fazie rosyjskiej okupacji hybrydowej. Raport VII. Warszawa: Studium Europy Wschodniej, Uniwersytet Warszawski. Pobrane z: https://studium.uw.edu.pl/wp-c... [dostęp: 8.08.2023].
 
24.
Pieczyński, M., 2022. Granice propagandy: Łukaszenka i Putin na wojnie hybrydowej z Polską. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
 
25.
Selhorts, T., 2023. Limits of Russian operational art. How Russia failed to achieve a swift victory in the 2022 Russia-Ukraine conflict, Militaire Spectator 192(5): 232-247, Pobrano z: https:// militairespectator.nl/sites/default/files/bestanden/artikelen/Selhorst_BW_MP_2023_05_v2.pdf.
 
26.
Sheftalovich, Z., 2023. Bulwersujące słowa Łukaszenki. „To nasz jedyny błąd” [online]. Onet Politico. Dostępne pod adresem: https://wiadomosci.onet.pl/swi...- to-ze-nie-wykonczylismy-ukrainy-w-2014-r/h7ljgb7 [dostęp: 8.08.2023].
 
27.
Shmatsina, K., 2023. The Prospects for Belarus in 2023 in the Light of Russia’s War in Ukraine: The Future Is Not Set in Stone. SCEEUS Guest Commentary 15 [online]. Dostępne pod adresem: https://www.ui.se/globalassets...- in-the-light-of-russias-war-in-ukraine-the-future-is-not-set-in-stone.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
28.
Shraibman, A., 2023. Self-Fulfilling Prophecy: Could Lukashenko Accidentally Manifest an Attack on Belarus?, Carnegie Endowment fot International Peace [online]. Dostępne pod adresem: https://carnegieendowment.org/... [dostęp: 8.08.2023].
 
29.
Sivitsky, A., 2020. Belarus: Between Non-Alignment, Neutrality, and Strategic Autonomy Options. Caucasus Strategic Perspectives, 1(1), 91-108.
 
30.
Slunkin, P., 2022. Putin’s last ally: Why the Belarusian army cannot help Russia in Ukraine. European Council on Foreign Relations [online]. Dostępne pod adresem: https://ecfr.eu/article/ putins-last-ally-why-the-belarusian-army-cannot-help-russia-in-ukraine/ [dostęp: 8.08.2023].
 
31.
Slunkin, P., Shraibman, Bikanau P., Korshunau H., Bornukova K., Lvovskiy L., 2023. Belarus change tracker, Friedrich Ebert Stiftung, Briefing: December 2022-February 2023[online]. Dostępne pod adresem: https://library.fes.de/pdf-fil... [dostęp: 8.08.2023].
 
32.
State Security Department of the Republic of Lithuania, Defence Intelligence and Security Service under the Ministry of National Defence. 2023. National Threat Assessment [online]. Dostępne pod adresem: https://kam.lt/wp-content/uplo...- Security-2022-published-2023.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
33.
Szerepka, L. 2016. Oblicza Białorusi: zapiski Ambasadora. Białystok: Fundacja Sąsiedzi.
 
34.
Szoszyn, R. 2023. Na Białorusi ćwiczenia przy granicy. Łukaszenko: Nie zaatakuję Polski. Rzeczypospolita [online]. Dostępne pod adresem: https://www.rp.pl/swiat/art390...- przy-granicy-lukaszenko-nie-zaatakuje-polski [dostęp: 29.08.2023).
 
35.
Świder, K., 2015. Rosyjska świadomość geopolityczna a Ukraina i Białoruś (po rozpadzie Związku Radzieckiego). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
 
36.
Tymanowski J., 2017. Rola i znaczenie Republiki Białoruś we współczesnej Europie. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
37.
Usov, P., 2020. Evolution of the Belarus-Russia Union State: from integration to attempts of incorporation. Studia i analizy nauk o polityce, (1), 95-108.
 
38.
Waleński, T. 2023. Kuriozalne gratulacje Łukaszenki dla Ukrainy. „Możemy to zrobić” [online]. Dostępne pod adresem: https://wiadomosci.wp.pl/lukas...- wierze-ze-mozemy-to-zrobic-6933937528945568a [dostęp: 25.08.2023].
 
39.
Walker, N. 2023. Conflict in Ukraine: A timeline (2014-eve of 2022 invasion). House of Commons Library [online]. Dostępne pod adresem: https://researchbriefings.file... documents/CBP-9476/CBP-9476.pdf [dostęp: 28.08.2023].
 
40.
Wawrzusiszyn, A. 2022. Neoimperializm w polityce bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Cybersecurity and Law, 8(2), 265-277.
 
41.
Wierzbowska-Miazga, A. 2021. Republika Białoruś czy republika Białoruska? Prace OSW (CES Studies), 23-32.
 
42.
Zogg, B., 2022. Minsk’s Signals: Belarus and the War in Ukraine. Policy Perspectives 10(14), 1-4, [online]. Dostępne pod adresem: https://www.research-collectio... 20.500.11850/582139/2/PP10-14_2022-EN.pdf [dostęp: 8.08.2023].
 
43.
Zverev, Yu.M., Mezhevich, N.M., 2020. The Republic of Belarus and the Kaliningrad region of Russia as a sub-regional security complex. Baltic Region, 14(3), 64-82.
 
44.
Żochowski, P., 2023. Russia and Belarus accuse Poland of preparing aggressive plans. Centre for Eastern Studies. Dostępne pod adresem: https://www.osw.waw.pl/en/publ... 2023-07-24/russia-and-belarus-accuse-poland-preparing-aggressive-plans [dostęp: 8.08.2023].
 
ISSN:2082-2677
Journals System - logo
Scroll to top