Celem artykułu jest analiza przyczyn migracji do Europy oraz sposobów zabezpieczenia granicy wschodniej RP przed nielegalną migracją. Sytuacja geopolityczna na świecie spowodowała gwałtowny wzrost nielegalnej migracji. Nie jest to zjawisko nowe, gdyż zmiany klimatyczne i konflikty zbrojne toczące się od wielu lat potęgują to zjawisko. Granica wschodnia Polski stanowi zarazem wschodnią granicę Unii Europejskiej. W dużej mierze ochrona granicy wschodniej przed nielegalną migracją ma nie tylko wpływ na bezpieczeństwo RP, lecz stanowi ochronę całej UE przed tym procederem. Główny problem badawczy został sformułowany w następujący sposób: Jakie powinny być zastosowane środki bezpieczeństwa w celu zapewnienia ochrony granicy wschodniej RP przed nielegalną migracją? Podstawową metodą wykorzystywaną w przygotowywaniu publikacji była analiza i synteza zgromadzonych źródeł naukowych. Posłużono się również porównaniem, którego istotą była identyfikacja cech wspólnych, podobieństw oraz różnic występujących zagrożeń dotyczących nielegalnej migracji. Zastosowanie tej metody pozwoliło na wykrycie cech podobieństwa i odmienności zabezpieczenia granicy państwowej poprzez odniesienie się do systemów ochrony granicy a także doświadczeń innych państw. Ponadto zastosowano także wnioskowanie, aby sformułować najistotniejsze wyniki przeprowadzonej diagnozy. Po przystąpieniu Polski do strefy Schengen Straż Graniczna odpowiada za ochronę zewnętrznej granicy Unii Europejskiej z Federacją Rosyjską, Białorusią i Ukrainą. Prowadzi również działania związane ze zwalczaniem przestępczości zorganizowanej i nielegalnej migracji na terytorium RP. Rozwinięta współpraca międzynarodowa jest jednym z podstawowych elementów przesądzających o skuteczności działania służb granicznych, stąd też Straż Graniczna przywiązuje dużą wagę do jej doskonalenia. Bieżąca współpraca Straży Granicznej ze służbami granicznymi państw sąsiednich jest nieodzownym wymogiem ochrony granicy. Współdziałanie to realizowane jest na wszystkich szczeblach dowodzenia i przybiera także formy zinstytucjonalizowane. Zakłada się, że zintegrowany system zarządzania granicą jest kluczową kwestią w przeciwdziałaniu nielegalnej migracji. Proces ten daje wszechstronną i spójną kontrolę w obszarze bezpieczeństwa UE, co pozwala reagować na zidentyfikowane zagrożenia w sposób bardziej skuteczny i efektywny.