Najnowszy Numer
Archiwum
O Nas
Międzynarodowa Rada Naukowa
Rada Redakcyjna
Kontakt
Recenzenci
Standardy etyczne
Standardy etyczne czasopisma (COPE)
Polityka Open Access
Procedura zabezpieczająca oryginalność publikacji
Dla Autorów
Wymagania Edytorskie
Wytyczne Merytoryczne
Proces Recenzji
Dla Recenzentów
ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
KONCEPCJA WALKI W CYBEPRZESTRZENI JAKO PRZYKŁAD DZIAŁAŃ HYBRYDOWYCH FEDERACJI ROSYJSKIEJ
1
Wojskowa Akademia Techniczna, Polska
2
Akademia Sztuki Wojennej, Polska
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
A - Koncepcja i projekt badania; B - Gromadzenie i/lub zestawianie danych; C - Analiza i interpretacja danych; D - Napisanie artykułu; E - Krytyczne zrecenzowanie artykułu; F - Zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu
Data nadesłania: 06-11-2024
Data ostatniej rewizji: 04-12-2024
Data akceptacji: 05-12-2024
Data publikacji: 05-12-2024
SBN 2025;35(1): 11-26
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Współczesne międzynarodowe środowisko bezpieczeństwa napotyka wiele wyzwań i zagrożeń wynikających z różnych celów podmiotów je tworzących. Celem artykułu jest wskazanie sposobów oddziaływania w cyberprzestrzeni Ukrainy przez Federację Rosyjską, począwszy od aneksji Krymu w 2014 roku. Główny problem badawczy stanowi próba odpowiedzi na pytanie: jaką wartość przypisuje się sferze cyberprzestrzeni w obszarze prowadzenia działań hybrydowych? W artykule przyjęto hipotezę, iż walka w cyberprzestrzeni nabrała w ostatnich latach na znaczeniu i stanowi jeden z zasadniczych elementów wojny hybrydowej. Metodyka badań oparta została o krytyczną analizę literatury, definiowanie, indukcję i dedukcję. Wnioski z badań wskazują potrzebę edukacji środowisk bezpieczeństwa, co jest kluczową kwestią w formułowaniu metod przeciwdziałania praktykom prowadzonym przez Federację Rosyjską.
REFERENCJE (31)
2.
BBN, 2015. Doktryna Cyberbezpieczeństwa Rzeczpospolitej Polskiej [online]. Available at: https://www.bbn.gov.pl/ftp/dok... [accessed: 11.10.2024].
3.
BBN, 2015. Informacja na temat Doktryny wojennej Federacji Rosyjskiej [online]. Available at: https://www.bbn.gov.pl/ftp/dok... [accessed: 11.10.2024].
4.
Bilal, A., 2021. Wojna hybrydowa - nowe zagrożenia, złożoność i „zaufanie” jako antidotum [online]. Available at: https://www.nato.int/docu/revi... wojna-hybrydowa-nowe-zagrozenia-zlozonosc-i-zaufanie-jako-antidotum/index.html [accessed: 27.10.2024].
5.
Bryjka, F., 2015. Cyberprzestrzeń w strategii wojny hybrydowej Federacji Rosyjskiej. W: T. Grabińska, Z. Kuźniar, Bezpieczeństwo personalne a bezpieczeństwo strukturalne III. Czynniki antropologiczne i społeczne bezpieczeństwa personalnego. Wrocław: WSO WL, 115-131.
7.
Daniluk, P., 2019. Wojna informacyjna - złożona przeszłość i niepewna przyszłość. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego, 13(2), 149–168 [online]. Available at: https:// doi.org/10.34862/rbm.2019.2.9 [accessed: 15.10.2024].
8.
Darczewska, J., 2015. Diabeł tkwi w szczegółach wojna informacyjna, wojna informacyjna w świetle doktryny wojennej Rosji [online]. Ośrodek Studiów Wschodnich. Available at: http://katedrawiss.uwm.edu.pl/..._ tkwi_net.pdf [accessed: 27.10.2024].
9.
Depczyński, M., Elak, L., 2020. Rosyjska sztuka operacyjna w zarysie [online]. Available at: https://www.bing.com/ck/a?!&&p... 8883f52ed824a4d8c640055bfjmltdhm9mtczmdqxotiwma&ptn=3&ver=2&hsh=4&fc lid=3db85f4f-edc1-6972-08f6-4a65ecce688d&psq=depczynski+elak+2020&u=a1ahr0cdovl2nlannolmljbs5lzhuucgwvy2vqc2gvzwxlbwvudc9id21ldgexlmvszw1lbnqub2 pzlwlzc24tmju0my02otyxlxllyxitmjaymc1pc3n1zs05lwfydgljbgutztlkotixnmitmtfloc- 0zyzrmlwe3otgtzmnkndmyogq0yjvm&ntb=1 [accessed: 21.10.2024].
10.
Gardocki, S., Worona, J., 2020. Wykorzystanie przez Rosję cyberprzestrzeni w konfliktach hybrydowych a rosyjska polityka cyberbezpiezpieczeństwa [online]. Colloquium, 12 (2). Available at: https://colloquium.amw.gdynia.... view/174 [accessed: 26.10.2024].
12.
Hagelstam, A., 2018. Współpraca przeciwko zagrożeniom hybrydowym [online]. Available at: https://www.nato.int/docu/revi...- zagrozeniom-hybrydowym/index.html [accessed: 27.10.2024].
13.
Hajduk, J., Stępniewski, T., 2015. Wojna hybrydowa Rosji z Ukrainą: uwarunkowania i instrumenty. Studia Europejskie, 4 (76), 135-137.
14.
Hakala, J., Melnychuk, J., 2021. Russia’s Strategy in Cyberspace [online]. Available at: https://stratcomcoe.org/public... [accessed: 20.01.2025].
15.
Lewis, J., A., 2022. Cyber War and Ukraine [online]. Available at: https://www.csis.org/ analysis/cyber-war-and-ukraine [accessed: 20.01.2025].
16.
Luberisse, J., 2023. Russia: Hybrid Warfare and the Weaponization of Cyberspace (Excerpt from Silent Wars: Espionage, Sabotage, and Covert Battles in Cyberspace) [online]. Available at: https://medium.com/fortis-novu...- weaponization-of-cyberspace-excerpt-from-silent-wars-espionage-529274aa42ab [accessed: 20.01.2025].
17.
Madej, M., 2012. Zagrożenia asymetryczne – „nowy” problem bezpieczeństwa międzynarodowego. W: A. Raciborska, Bezpieczeństwo międzynarodowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 94-95.
18.
Mazurek, A., Widzińska, M., 2023. Reakcja Unii Europejskiej i NATO na agresję rosyjską w Ukrainie [online]. Available at: http://refleksje.amu.edu.pl/wp... uploads/2023/12/13-Mazurek_Widzinska.pdf [accessed: 10.10.2024].
19.
Meissner, J., 2022. Rosyjska Koncepcja Wojny Nowej Generacji w świetle pierwszych doświadczeń wojny na Ukrainie [online]. Available at: https://ojs.tnkul.pl/index.php... rns/article/view/17783/16761 [accessed: 10.10.2024].
20.
OECD, 2022. Disinformation and Russia’s war of aggression against Ukraine [online]. Available at: https://www.oecd.org/ukraine-h...- s-war-of-aggression-against-ukraine-37186bde/ [accessed: 20.01.2025].
21.
Orenstein, M., 2022. Russia’s Use of Cyberattacks: Lessons from the Second Ukraine War, Foreign Policy Research Institute.
23.
Singularex NATO StratCom COE, 2019. The Black Market for Social Media Manipulation [online]. Available at: https://stratcomcoe.org/public...- media-manipulation/103 [accessed: 20.01.2025].
24.
Stevens, T., Burton J., 2023. NATO i strategiczna rywalizacja w cyberprzestrzeni [online]. Available at: https://www.nato.int/docu/revi...- strategiczna-rywalizacja-w-cyberprzestrzeni/ [accessed: 19.10.2024].
25.
Szyłkowska, M., 2021. Attributes of cyberconflict in the context of armed conflict – an outline of the problem. Przegląd nauk o obronności, 11, 134-154.
26.
Urych, I., Matysiak, G., 2022. Preparing youth for defence: Socialisation, education, and training of young people in Europe for national security. Security and Defence Quarterly, 38 (2).
28.
Wierucka, J., 2022. Social media as a tool of an information combat [online]. National Security Studies, 26, 51-62. Available at: https://sbn.wat.edu.pl/pdf-156...- 92600?filename=social%20media%20as%20a%20tool%20of.pdf [accessed: 21.10.2024].
29.
Zalewski, J. (2016). Intoksykacja psychologiczno-informacyjna głównym elementem wojny informacyjnej prowadzonej przez Federację Rosyjską. Studia Bezpieczeństwa Narodowego, 9(1), 201-220 [online]. Available at: https://doi.org/10.37055/sbn/1... [accessed: 18.10.2024].
30.
Zera, P., 2015. “O wojnie” Clausewitza - wojenny poradnik sprzed 200 lat [online]. Available at: https://historia.wprost.pl/501...- 200-lat.html [accessed: 26.10.2024].
31.
Zięba, R., 2018. Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku. Warszawa: Poltext, 56.
Udostępnij
| ISSN: | 2082-2677 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
