Pulsujący konflikt zbrojny w Donbasie (okresowo „zamrażany”) od 2014 roku uwypuklał prawdziwe intencje Federacji Rosyjskiej: zapobieganie dezintegracji monolitu rosyjsko-ukraińskiego w kwestiach: geopolitycznej, gospodarczo-technologicznej i kulturowej. Odrodzony rosyjski imperializm wojskowo-biurokratyczny sięgnął po znaną metodą „zbierania ziem ruskich”, praktykowaną od XIV wieku. Donbas w pojęciu Kremla stanowi szczególną wartość, mimo zniszczeń wojennych nadal jest newralgicznym ośrodkiem surowcowo-technologiczno-przemysłowym (m.in. duży potencjał przemysłu zbrojeniowego) i naukowo-badawczym. W związku z tym 20 lutego 2022 roku doszło do wybuchu wojny ukraińsko-rosyjskiej pod szyldem tzw. „Specjalnej operacji Wojskowej”. Wojna rosyjsko-ukraińska już na zawsze zmieniła oblicze Europy jak i Świata. Neo-imperializm rosyjski doprowadził do otwartej agresji na inne państwo europejskie- Ukrainę, która graniczy z Polską. W związku z funkcjonowaniem Wojsk Obrony Terytorialnej Ukrainy trzeba wyciągnąć wnioski dla polskich Wojsk Obrony Terytorialnej z pierwszego etapu wojny na Ukrainie. Jaka jest więc geneza wojny ukraińsko-rosyjskiej? Jak kształtowały się Wojska Obrony Terytorialnej (WOT) Ukrainy? Jak kształtowały się Woj-ska Obrony Terytorialnej Polski? Jaką funkcję i zadania ma ukraiński WOT? Jaką rolę pełni ukraiński WOT względem Wojsk Lądowych Ukrainy? Jaką funkcję i zadania ma polski WOT? Jaką rolę pełni polski WOT względem Wojsk Lądowych? Czym różni się ukraiński model WOT od polskiego? Jakie wnioski można wyciągnąć z pierwszego etapu wojny na Ukrainie? Przedmiotem analizy będzie przyczyna konfliktu ukraińsko-rosyjskiego, historia kształtowania się polskiego oraz ukraińskiego WOT oraz funkcjonowanie tych formacji w pierwszym etapie wojny. Celem niniejszej pracy jest synteza genezy konfliktu rosyjsko-ukraińskiego, uwarunkowania procesu formowania Wojsk Obrony Terytorialnej na Ukrainie oraz w Polsce. Analiza porównawcza dwóch modelów w ujęciu funkcjonalno-zadaniowym i strukturalno-organizacyjnym oraz wnioski dla polskiego WOT w kontekście doświadczeń pierwszych miesięcy wojny na Ukrainie.