PL EN
STUDIUM PRZYPADKU
KRYZYS OBRONY CYWILNEJ W POLSCE. PERSPEKTYWA INSTYTUCJONALNA
 
 
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Opolski, Polska
 
 
A - Koncepcja i projekt badania; B - Gromadzenie i/lub zestawianie danych; C - Analiza i interpretacja danych; D - Napisanie artykułu; E - Krytyczne zrecenzowanie artykułu; F - Zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu
 
 
Data nadesłania: 23-10-2023
 
 
Data ostatniej rewizji: 19-11-2023
 
 
Data akceptacji: 20-11-2023
 
 
Data publikacji: 20-11-2023
 
 
Autor do korespondencji
Tomasz PAWŁUSZKO   

Uniwersytet Opolski, Polska
 
 
SBN 2023;30(4): 41-62
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Problemem badawczym podjętym w niniejszym artykule jest kryzys instytucji ochrony ludności na przykładzie Obrony Cywilnej we współczesnej Polsce. Instytucje ochrony ludności stały się ważnymi ogniwami bezpieczeństwa niemilitarnego państw europejskich, szczególnie w obliczu kryzysów migracyjnych oraz pandemii COVID-19. Tymczasem Obrona Cywilna RP pod koniec drugiej dekady XXI wieku uległa marginalizacji. Celem autora jest znalezienie odpowiedzi na pytanie o przyczyny tej nietypowej sytuacji. Chcąc osiągnąć ten cel problem ukazano z perspektywy teorii instytucjonalnej, która ma długą tradycję wyjaśniania procesów zmian instytucjonalnych na gruncie nauk społecznych.
 
REFERENCJE (65)
1.
Bertalanffy, L. von., 1984. Ogólna teoria systemów. Podstawy, rozwój, zastosowania. Warszawa: PWN.
 
2.
Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego RP, Warszawa: Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.
 
3.
Brzeziński, M., 2014. Miejsce zarządzania kryzysowego w systemie bezpieczeństwa narodowego. Uwagi prawno-organizacyjne. Studia Politologiczne, 34, 2014: 166-183.
 
4.
Buzan, B., Wæver, O., de Wilde, J., 1998. Security. A New Framework for Analysis. London: Lynne Rienner.
 
5.
Chmielewski, P., 2011. Homo agens. Instytucjonalizm w naukach społecznych. Warszawa: Poltext.
 
6.
Czuryk, M., Dunaj, K., Karpiuk, M., Prokop, K., 2016. Bezpieczeństwo państwa. Zagadnienia prawne i administracyjne. Olsztyn: Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko- -Mazurskiego.
 
7.
Denysiuk, I., 2020. Zarządzanie kryzysowe w polsce jako specyficzne zadanie administracji publicznej realizowane na rzecz ochrony ludności. De Securitate et Defensione. O bezpieczeństwie i obronności, 2 (6) 2020: 168-184.
 
8.
Deschaux-Dutard, D. (red.), 2021. Research Methods in Defence Studies. A Multidisciplinary Overview. London & New York: Routledge.
 
9.
Gawęcka, J. A., Wojtycza, J. (red.), 2018. Współczesna obrona cywilna – wyzwania, ryzyko, zagrożenia. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie.
 
10.
Hausner, J., 2008. Zarządzanie publiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
11.
Izdebski, H., 2022a. Projekt ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej – uporządkowanie stanu prawnego czy kontynuacja zmiany ustroju bez zmiany Konstytucji?, Fundacja im. S. Batorego, 9 maja 2022, https://www.batory.org.pl/publ...- oraz-o-stanie-kleski-zywiolowej-uporzadkowanie-stanu-prawnego-czy-kontynuacjazmiany- ustroju-bez-zmiany-konstytucji.
 
12.
Izdebski, H., 2022b. Projekt ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej – nowa wersja, nowe treści? Fundacja im. S. Batorego, 26 września 2022, https://www.batory.org.pl/ publikacja/projekt-ustawy-o-ochronie-ludnosci-oraz-o-stanie-kleski-zywiolowej-nowa-wersjanowe- tresci.
 
13.
Kalinowski, M., 2022. System bezpieczeństwa narodowego – strategiczne dokumenty planistyczne. Studia Bezpieczeństwa Narodowego, 24 (2022): 83-96.
 
14.
Kalinowski, R., 2017. Obrona cywilna w Polsce. Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo- Humanistycznego w Siedlcach.
 
15.
Kamiński, M. A., 2018. Ujednolicenie prawa w zakresie systemowych rozwiązań ochrony ludności i obrony cywilnej. Gawęcka, J. A., Wojtycza, J. (red.) (2018). Współczesna obrona cywilna – wyzwania, ryzyko, zagrożenia. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie: 67-76.
 
16.
Kitler, W. (red.), 2011. Planowanie cywilne w zarządzaniu kryzysowym. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
 
17.
Kitler, W., 2018. Organizacja bezpieczeństwa narodowego RP. Aspekty ustrojowe, prawno-administracyjne i systemowe. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
18.
Kitler, W., Skrabacz A., 2010. Bezpieczeństwo ludności cywilnej. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Obronnej.
 
19.
Kopczewski, M., Szmitkowski, P., 2020. Civil Defense In Poland – Transformation Process After 1989. Current State And Modernization Proposals. De Securitate et Defensione. O bezpieczeństwie i obronności, 1 (6) 2020: 75-87.
 
20.
Krynojewski, F., 2012. Obrona cywilna Rzeczpospolitej Polskiej. Warszawa: Difin.
 
21.
Krynojewski, F., 2022. Obrona cywilna nie może działać jak pospolite ruszenie. Dziennik Gazeta Prawna, 21 września 2022 [dostęp 12.11.2022] https://serwisy.gazetaprawna.p... 8552326,wywiad-franciszek-krynojewski-obrona-cywilna-straz-pospolite-ruszenie.html.
 
22.
Krynojewski, F., 2023. Obrona cywilna Rzeczypospolitej Polskiej. Wczoraj – dziś – jutro, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.
 
23.
Lowndes, V. 2006. Instytucjonalizm [w:] Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego: 89-108.
 
24.
March, J., Olsen, J., 2005. Instytucje – organizacyjne podstawy polityki. Warszawa: Scholar.
 
25.
Michailiuk, B., 2017. Ochrona ludności. Wybrane problemy. Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej.
 
26.
Misiuk, A., 2013. Instytucjonalny system bezpieczeństwa wewnętrznego. Warszawa: Difin.
 
27.
NIK 2012 - Informacja o wynikach kontroli pt. Przygotowanie struktur obrony cywilnej do realizacji zadań w okresie wojny i pokoju (2012). Warszawa: Najwyższa Izba Kontroli.
 
28.
NIK 2013 - Informacja o wynikach kontroli. Przygotowanie systemu ochrony ludności przed klęskami żywiołowymi oraz sytuacjami kryzysowymi (2013). Warszawa: Najwyższa Izba Kontroli.
 
29.
NIK 2018 - Informacja o wynikach kontroli. Ochrona ludności w ramach zarządzania kryzysowego i obrony cywilnej (2018). Warszawa: Najwyższa Izba Kontroli.
 
30.
Ocena przygotowań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej w Polsce za 2017 r. (2018). Warszawa: Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej.
 
31.
Oliński, P., 2022. Komunikat FOR 28/2022: Nowa ustawa o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej – brak odpowiedzialności władzy i nowe stany nadzwyczajne. Forum Obywatelskiego Rozwoju [dostęp: 01.10.2022] https://for.org.pl/pl/a/9216,n...- oraz-o-stanie-kleski-zywiolowej-prowadzi-do-zwiekszenia-zakresu-arbitralnosciwladzy- w-stanach-nadzwyczajnych.
 
32.
Ostrowska, R., 2021. Civil defense in Poland from a historical perspective. Scientific Journal of the Military University of Land Forces, 2021, 53, 3(201): 496-506.
 
33.
Pacek, B., 2018. Wyzwania w zakresie możliwości odbudowy Obrony Cywilnej w Polsce [w:] Gawęcka, J. A., Wojtycza, J. (red.), 2018. Współczesna obrona cywilna – wyzwania, ryzyko, zagrożenia. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie: 9-31.
 
34.
Pawłuszko, T., 2022. Bezpieczeństwo Polski po szczycie NATO w Madrycie. Raport. Warszawa: Instytut Sobieskiego.
 
35.
Peters, G., 1999. Institutional Theory in Political Science: The New Institutionalism. London: Pinter.
 
36.
Pieprzny, S., 2014. Administracja bezpieczeństwa i porządku publicznego. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
 
37.
Pilżys, J., 2019. Obrona Cywilna w Polsce. Współczesność i perspektywy. Toruń: Adam Marszałek.
 
38.
Podolski, A. (et al.), 2020. Wirusowe zarządzanie kryzysowe 2020. Raport. Warszawa: IBK.
 
39.
Projekt ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej. [dostęp: 10.11.2022] https:// legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12363754.
 
40.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin, Dz.U. 2002 nr 96 poz. 850.
 
41.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 r. w sprawie obrony cywilnej. Dz.U. 1993 nr 93 poz. 429.
 
42.
Salter, M. B., Mutlu, C. (red.), 2013. Research Methods in Critical Security Studies. An Introduction. London & New York: Routledge.
 
43.
Sienkiewicz, P., 2015. Bariery metodologiczne w badaniach nad bezpieczeństwem narodowym. [w:] Kitler W., Kośmider T. (red.), Metodologiczne i dydaktyczne aspekty bezpieczeństwa narodowego. Warszawa: Difin: 34-51.
 
44.
Sienkiewicz, P., 2019. Ewolucja badań systemowych na potrzeby bezpieczeństwa. Studia Bezpieczeństwa Narodowego, 15, 2019, 87-104.
 
45.
Sobolewski, G., 2019. Systemic Approach to Civil Protection in Poland. Safety and Fire Technology, 54 (2): 116-131.
 
46.
Stochaj, J., 2020. Ochrona ludności i obrona cywilna w systemie bezpieczeństwa narodowego, Warszawa: Difin.
 
47.
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego 2014, Warszawa: BBN.
 
48.
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego 2020, Warszawa: BBN.
 
49.
Szmitkowski, P., 2012. System ochrony ludności w Polsce – historia i współczesność. Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW, IV/2012: 133-156.
 
50.
Szmitkowski, P., 2017. Ochrona ludności i obrona cywilna w systemie administracji publicznej. Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.
 
51.
Tannenwald, N., 2015. Process Tracing and Security Studies. Security Studies, 24: 219–227.
 
52.
Trocha, J., 2020. Propedeutyka ochrony ludności w Polsce. Problemy. Możliwości. Perspektywy. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej.
 
53.
Uchwała Nr 67 Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie przyjęcia “Strategii rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022”, M.P. 2013 poz. 377.
 
54.
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, Dz.U. 2002 nr 62 poz. 558.
 
55.
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dz.U. 2020 poz. 374.
 
56.
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. 1967 nr 44 poz. 220.
 
57.
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, Dz.U. 2007 nr 89 poz. 590.
 
58.
Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, Dz. U. 1997 Nr 141 poz. 943.
 
59.
Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów, Dz.U. 1996 nr 106 poz. 492.
 
60.
Ustawa z 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz.U. poz. 655, z późn.zm.).
 
61.
Wróblewski, R., 2021. Elementy koncepcji zarządzania bezpieczeństwem narodowym. De Securitate et Defensione. O bezpieczeństwie i obronności, nr 1(7)/2021: 7-26.
 
62.
Zawicki, M. (red.), 2013. Wprowadzenie do nauk o polityce publicznej. Warszawa: PWE.
 
63.
Zieliński, K., 2021. Ochrona ludności. Zarządzanie kryzysowe. Warszawa: Difin.
 
64.
Zybała, A., 2013. Państwo i społeczeństwo w działaniu. Polityki publiczne wobec potrzeb modernizacji państwa i społeczeństwa. Warszawa: Difin.
 
65.
Zybała, A., 2021. Polityka publiczna w Polsce: kultura, rządzenie, rozwój. Szanse i zagrożenia w czasach złożoności i niepewności. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
 
ISSN:2082-2677
Journals System - logo
Scroll to top