ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
NARUSZENIE ZASADY ZAUFANIA OBYWATELI DO ORGANÓW PAŃSTWA W ŚWIETLE ORZECZNICTWA SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH
Więcej
Ukryj
1
Akademia Łomżyńska, Polska
A - Koncepcja i projekt badania; B - Gromadzenie i/lub zestawianie danych; C - Analiza i interpretacja danych; D - Napisanie artykułu; E - Krytyczne zrecenzowanie artykułu; F - Zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu
Data nadesłania: 02-06-2024
Data ostatniej rewizji: 16-06-2024
Data akceptacji: 16-06-2024
Data publikacji: 16-06-2024
SBN 2024;33(3): 117-136
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
W oparciu o analizę orzecznictwa sądów administracyjnych można wskazać szereg przykładów naruszenia zasady budzenia zaufania uczestników postępowania do władzy publicznej. W niniejszym artykule przeprowadzono rozważania oraz dokonano analizy orzecznictwa sądów administracyjnych, w których zasada zaufania określona przepisem artykułu 8 Kodeksu Postępowania Administracyjnego została naruszona pozostawiając niejasność, a nawet zwątpienie zainteresowanych w obiektywność sądu. Mając na względzie powyższą okoliczność celem niniejszego artykułu uczyniono rozważenie istoty zasady zaufania obywateli do organów władzy publicznej i występujących w tym zakresie nieprawidłowości, a także błędnych decyzji, które można znaleźć w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych. Natomiast związany z nim problem badawczy przybrał formę pytania: jak w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych kształtują się nieprawidłowości i naruszenia zasady zaufania, których dopuszcza się ten organ władzy publicznej? Popełniane błędy nie mają swojego wytłumaczenia, a przy tym pojawiają się zazwyczaj w nieznanych okolicznościach. Zatem pojawiają się pytania: czy błędy są popełniane przez nieuwagę? Czy jednak są wyrazem niekompetencji pracowników administracji publicznej, którzy wykonują szereg różnych zadań prowadzących do zakończenia sprawy? Obydwa pytania zostały poddane analizie w niniejszym artykule, a ich istotę szeroko rozwinięto w oparciu o orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W odniesieniu do celu i problemu głównego artykułu wysunięto następującą hipotezę badawczą: w realiach częstych i nie zawsze starannych zmian prawa administracyjnego oraz zatrudniania „swoich” (często bez odpowiednich kwalifikacji i kompetencji) oraz złożonych sytuacji prawnych możliwość naruszenia zasady zaufania (opisanej w artykule 8 Kodeksu Postępowania Administracyjnego) jest znaczna, aczkolwiek niedopuszczalna. Potwierdzenia tej hipotezy dostarczyły badania własne, którym nadano charakter jakościowy i przeprowadzono je przy wykorzystaniu takich metod badawczych, jak: analiza artykułu 8 Kodeksu Postępowania Administracyjnego, a przede wszystkim bogatego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego dotyczącego przedmiotu artykułu (tj. zasady zaufania uczestników postępowania do organów administracji publicznej) oraz analiza literatury przedmiotowej, a ponadto uogólnienie i porównanie. Generalnie w literaturze przedmiotu za oczywiste uważa się, że naruszenie zasady zaufania przez organy sądowe w wyniku rozstrzygania spraw niezgodnie z funkcjonującymi przepisami prawa budzi niepokój oraz brak zaufania obywateli względem administracji publicznej. Jest to tym bardziej oczywiste, że do jej obowiązku należy ochrona interesu obywateli i dążenie do prawdy, a także dostarczanie oczekiwanej przez nie pomocy. Analiza literatury przedmiotu i orzecznictwa sądów administracyjnych potwierdza funkcjonowanie wskazanych w artykule naruszeń oraz ich powodów. W artykule dokonano również zdefiniowania pojęcia „zasady zaufania”, a także wskazano skutki naruszenia jej istoty dla uczestników postępowania i społeczeństwa.
REFERENCJE (53)
1.
Adamiak, B., Borkowski, J., 2021. Postępowanie administracyjne i sądowo administracyjne. Wolters Kluwer. Warszawa.
2.
Gizbert- Studnicki, T., 2013. Pozytywistyczny park jurajski. Forum Prawnicze.
4.
Jagielski, J., Rączka, K., 2010. Komentarz do ustawy o służbie cywilnej. PWN. Warszawa.
5.
Janowska, Z., 2011. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi. Warszawa. PWE.Warszawa.
6.
Knysiak- Molczyk H., (red.), 2015. Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wolters Kluwer. Warszawa.
7.
Knysiak- Sudyka, H., (red.), 2019. Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wolters Kluwer. Warszawa.
8.
Konstytucja Rzeczpospolita Polska z dnia 02.04.1997 roku (Dz.U. poz.483 ze zm.).
9.
Kostera, M., 2010. Zarządzanie personelem. PWE. Warszawa.
10.
Koźmiński, A.K., Jemielniak, D., Latusek- Jurczak, D., 2014. Zasady zarządzania. Wolters Kluwer. Warszawa.
11.
Krupa, M., Glosa do wyroku WSA w Warszawie z 07.04.2000 roku (sygn. VIII SA/ Wa835/09), Legalis nr 234924.
12.
Kudrycka, B., Peters, Guy B., Suwaj, P., 2006. Nauka administracji. Oficyna Ekonomiczna Grupa Wolters Kluwer. Warszawa.
13.
Łętowski, J., 1995. Prawo administracyjne dla każdego. ECOSTAR. Warszawa.
14.
Morawski, L., 2006. Zasady wykładni prawa „Dom Organizatora”. TNOiK. Toruń.
15.
Ura, E., 2007. Prawo urzędnicze. Wolters Kluwer. Warszawa.
16.
Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym z 29 kwietnia 1985 roku, a następnie Ustawa z 1 sierpnia 1997 roku (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.).
17.
Ustawa z 24 sierpnia 2006 roku - o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach państwowych (Dz.U. nr 170, poz. 1217 z późn. zm.).
18.
Ustawa z dnia 11 czerwca 1960 roku- Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2017 roku, poz. 1257 ze zm.).
19.
Ustawa z dnia 16 września 1982 roku- o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. z 2016 roku poz. 1511 ze zm.).
20.
Ustawa z dnia 20 listopada 2000 roku- o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2017 roku, poz. 1523 ze zm.).
21.
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku- o służbie cywilnej (Dz.U. z 2016 roku, poz. 1345 ze zm.).
22.
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku- o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2016. poz. 902 ze zm.).
23.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (Dz.U.2023.2383 t.j).
24.
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2016 roku poz. 718 ze zm.).
25.
Knysiak- Sudyka, H., (red), 2019. Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wolters Kluwer. Warszawa.
26.
Wierzbowski, M., (red.), 2017. Prawo administracyjne. Wolters Kluwer. Warszawa.
27.
Wierzbowski, M., Wiktorowska, A, 2017. Kodeks postępowania administracyjnego. C.H. Beck. Warszawa.
28.
Wojciechowski, M., 2012. Zaufanie instytucjonalne w kontekście ustawowej zasady zaufania jednostki do państwa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 74(2), 5–17,
https://doi.org/10.14746/rpeis..., [dostęp: 09.05.2024].
29.
Wyrok NSA z dnia 01 marca 2018 roku (sygn. II OSK 2028/17), Legalis nr 1759724, [dostęp: 08.05.2024].
30.
Wyrok NSA z dnia 06 kwietnia 1998 roku (sygn. SA/ Łd 652/97), Legalis nr 42172, [dostęp: 05.05.2024].
31.
Wyrok NSA z dnia 06 lipca 1994 roku (sygn. SA/Ł 1024/94), LEX nr 2225115, [dostęp: 05.05.2024].
32.
Wyrok NSA z dnia 06 sierpnia 1984 roku (sygn. II SA 742/84), ONSA 1984/2/67, [dostęp: 05.05.2024].
33.
Wyrok NSA z dnia 08 czerwca 2000 roku (sygn. V SA 2278/99), LEX nr 49948, [dostęp: 03.05.2024].
34.
Wyrok NSA z dnia 08 marca 2016 roku (sygn. II OSK 1688/14), Legalis nr 1510671, [dostęp: 05.05.2024].
35.
Wyrok NSA z dnia 10 sierpnia 1983 roku (sygn. I SA 367/83), Legalis nr 41901, [dostęp: 03.05.2024].
36.
Wyrok NSA z dnia 10 września 2008 roku (sygn. I OSK 1440/07), LEX nr 489639, [dostęp: 08.05.2024].
37.
Wyrok NSA z dnia 15 maja 2018 roku (sygn. I FSK 990/16), Legalis nr 1807842, [dostęp: 04.05.2024].
38.
Wyrok NSA z dnia 15 maja 2018 roku (sygn. II OSK 1105/18), Legalis nr 1807842, [dostęp: 04.05.2024].
39.
Wyrok NSA z dnia 16 lipca 2009 roku (sygn. I FSK 1036/08), Legalis nr 225590, [dostęp: 04.05.2024].
40.
Wyrok NSA z dnia 20 lipca 1981 roku (sygn. SA/805/81), ONSA 1981 z. 2 poz. 70, [dostęp: 04.05.2024].
41.
Wyrok NSA z dnia 24 stycznia 1994 roku (sygn. V SA 1276/93), Legalis nr 220904, [dostęp: 08.05.2024].
42.
Wyrok NSA z dnia 25 sierpnia 2005 roku (sygn. I OSK 36/05), Legalis nr 280290, [dostęp: 05.05.2024].
43.
Wyrok NSA z dnia 27 kwietnia 1981 roku (sygn. SA 767/81), Legalis nr 34500, [dostęp: 08.05.2024].
44.
Wyrok NSA z dnia 6 lutego 1981 roku (sygn. SA 819/80), Legalis nr 34465, [dostęp: 05.05.2024].
45.
Wyrok NSA z 20.11.2012 roku (sygn. II GSK 1627/11), LEX nr. 1291748, [dostęp: 04.05.2024].
46.
Wyrok WSA w Białymstoku z 12 grudnia 2013 roku (sygn. II SA/Bk 241/13), Legalis nr 921186, [dostęp: 08.05.2024].
47.
Wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 26 lutego 2008 roku (sygn. I SA/Bd 8/08), Legalis nr 265725, [dostęp: 07.05.2024].
48.
Wyrok WSA w Poznaniu z 28 lutego 2008 roku sygn. I SA/Po 1485/07, Legalis nr 1919041, [dostęp:.05.2024].
49.
Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 10 października 2013 roku (sygn. IV SA/ Po 264/13), LEX 1382947, [dostęp: 05.05.2024].
50.
Wyrok WSA w Warszawie z 26 października 2004 roku (sygn. IV SAB 431/03). LEX nr 164464, [dostęp: 07.05.2024].
51.
Zimmermann, J., 2018. Prawo administracyjne. Wolters Kluwer. Warszawa.
52.
Zimmermann, J., 2009/2. Przepisy ogólne prawa administracyjnego i definiowanie pojęć. RPEiS. Wydawnictwo Uniwersyteckie.
53.
Zimmermann, J., 2022. Prawo administracyjne. Wolters Kluwer. Warszawa.