ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
RETORYKA PROPAGANDY JAKO NARZĘDZIE PROWADZENIA WOJNY
Więcej
Ukryj
1
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie
Data publikacji: 01-06-2016
SBN 2016;9(1): 161-179
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wojna „…jest pewną szczególną formą konfliktu społecznego. Nie można sprowadzić jej wyłącznie do sumy działań militarnych, gdyż, jak wiadomo, obejmuje ona i inne dziedziny życia społecznego”. Współcześnie kluczową taktyką sprawowania władzy nie jest zabijanie, ale kontrola umysłów innych ludzi. Celem zatem jest poddawanie ludzi manipulacji bez użycia przemocy (bądź znikomym jej elemencie). Można zatem pokusić się o stwierdzenie, że aby zrozumieć współczesną wojnę, trzeba rozumieć współczesne społeczeństwo, a co za tym idzie, poznać retoryczne techniki wywierania wpływu na ludzi. Wojna trzeciej fali, współczesna (postindustrialna), to wojna o ludzką świadomość. Językoznawcy badający język polityki twierdzą, że służy on głównie nakłanianiu. Jest „potężnym narzędziem oddziaływania na obywateli”. Kluczową rolę, jaką odgrywa język komunikacji w obszarze polityki, jest zatem perswazja przybierająca różne formy retoryczne.
REFERENCJE (45)
1.
Abramowska J., O bajce politycznej, [w:] E. Balcerak, S. Wysłouch (red.), Miejscawspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej, Wyd. PWN, Warszawa 1985.
2.
Aronson E., Człowiek – istota społeczna, tłum. J. Radzicki, Wyd. PWN, Warszawa 1987.
3.
Arystoteles, Retoryka. Dzieła wszystkie, t. 6, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001.
4.
Bajka Z., Krótka historia reklamy, „Zeszyty Prasoznawcze”, Kraków 1993, nr 3-4.
5.
Barańczak S., Słowo – perswazja – kultura masowa, Wyd. „Twórczość” 1975, nr 7.
6.
Bassford Ch., Clausewitz in English: The Reception of Clausewitz in Britain and America,1815-1945, New York-Oxford 1994.
7.
Beck U., Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa,Wyd. Naukowe „Scholar”, Warszawa 2012.
8.
Bittner J.R., Mass Communication. An Introduction, Prentice-Hall, New Jersey 1989.
9.
Dobek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B., Teoria i praktyka propagandy, Wyd. UniwersytetWrocławski, Wrocław 1999.
10.
Ellul J., Histoire de la propagande, Presses Universitaires, Paris 1967.
11.
Ellul J., Propagandes, „Economica”, Paris 1990.
12.
Fraser L.M., Propaganda, Oxford University Press, London 1957.
13.
Goban-Klas T., Media i terroryści. Czy zastraszą nas na śmierć?, Wyd. UniwersytetJagielloński, Kraków 2009.
14.
Hodalska M., Korespondent wojenny. Ofiarnik i ofiara we współczesnym świecie, Wyd.Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
15.
Jowett G.S., O’Donnell V., Propaganda and Persuasion, Sage Publications, BeverlyHills 1986.
16.
Kamińska-Szmaj I., Propaganda, perswazja, manipulacja – próba uporządkowania pojęć,[w:] P. Krzyżanowski, P. Nowak (red.), Manipulacja w języku, Wyd. UMCS, Lublin 2004.
17.
Kolczyński M., Strategie komunikowania politycznego, Wyd. Uniwersytet Śląski, Katowice2008.
18.
Korolko M., Sztuka retoryki, podręcznik encyklopedyczny, Wyd. „Wiedza Powszechna”,Warszawa 1990.
19.
Krech D., Crutchfield R., Theory and Problems of Social Psychology, McGraw-HillBook Company Inc, New York 1948.
20.
Kula H.M., Propaganda współczesna, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2005.
21.
Kunczik M., Zipfel A., Wprowadzenie do nauki o dziennikarstwie i komunikowaniu,Wyd. „Scholar”, Warszawa 2000.
22.
Kuśmierski S., Teoretyczne problemy propagandy i opinii publicznej, Wyd. PWN, Warszawa1980.
23.
Kwintylian M.F., Kształcenie mówcy, przeł. i oprac. M. Brożek, ks. II, nr 62, BibliotekaNauki, Wrocław 1951.
24.
Lepa A., Świat propagandy, Biblioteka „Niedzieli” nr 7, Częstochowa 1994.
25.
Ludendorff E., Wojna totalna, Wyd. MON, Warszawa 1959.
26.
Łempicka Z., Skorupka S., Anderska H. (red.), Mały słownik języka polskiego, Wyd.PWN, Warszawa 1968.
27.
Marciszewski W., Logika z retorycznego punktu widzenia, „Biblioteka Myśli Semiotycznej”,Warszawa 1991.
28.
Mirek F., Zarys socjologii, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1948.
29.
Mumford L., Technika i cywilizacja. Historia rozwoju maszyny i jej wpływ na cywilizację,Wyd. PWN, Warszawa 1966.
30.
Nęcki Z., Funkcje komunikacji społecznej, [w:] K. Wódz, J. Wódz (red.), Funkcje komunikacjispołecznej, Wyd. Wyższa Szkoła Biznesu, Dąbrowa Górnicza 2003.
31.
Ożóg K., Język w służbie polityki. Językowy kształt kampanii wyborczych, Wyd. UniwersytetRzeszowski, Rzeszów 2004.
32.
Pamuła S., Propaganda a nauczanie społeczne Kościoła, „Roczniki Teologiczne” 1999.
33.
Parandowski J., Alchemia słowa, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 1986.
34.
Plesnar Ł., Propaganda polityczna okresu stalinizmu w Polsce, Wydawnictwo „Arka”,Kraków 1984, nr 6.
35.
Pratkanis A., Aronson E., Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie propagandyna co dzień, Wyd. PWN, Warszawa 2003.
36.
Propaganda: A Pluralistic Perspective, Praeger, New York 1989.
37.
Słownik wyrazów obcych, Wyd. PWN, Warszawa 1971.
38.
Staniak M., Socjotechnika propagandy w walce informacyjnej, „Zeszyty Prasoznawcze”1985, nr 2.
39.
Sztumski J., Propaganda – jej problemy i metody, „Skrypty Uniwersytetu Śląskiego”nr 438, Katowice 1990.
40.
Sun T., Sun P., Sztuka wojny, tłum. Dariusz Bakałarz, Wydawnictwo „Helion”, Gliwice2004.
41.
Toffler A., Toffler H., Wojna i antywojna, Poznań 2006, wyd. III, Wyd. „Kurpisz”(War and Anti-War 1995), (I wyd. Warszawa 1997, WWL „Muza”, II wyd. Warszawa1998, Wyd. Bertelsman Media).
42.
Turner J., Struktura teorii socjologicznej, Szkoła frankfurcka – projekt Habermasa,Wyd. PWN, Warszawa 2008.
43.
Ulicka G., Wpływ marketingu politycznego na zmiany w życiu publicznym państwdemokratycznych, „Studia Politologiczne”, Warszawa 1996.
44.
Wiatr J.J., Socjologia wojska, Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1964.
45.
Wolska-Zogota I., Media i wojna. Między informacją a propagandą, „Zeszyty NaukoweWSOWL”, nr 3 (165) 2012.