Poczynając od tzw. „arabskiej wiosny”, która zaznaczyła się na znacznych obszarach Północnej Afryki i Bliskiego Wschodu, obserwować można wzrost liczby wojen o charakterze rebelianckim. Ponadto w istotnej części wojna, tocząca się od 2014 roku na Ukrainie, charakteryzuje się sporą liczbą elementów składowych, które można analizować w kategoriach „rebelii”. Już na podstawie tych pobieżnych obserwacji można przyjąć, że ten rodzaj „perturbacji” w środowisku międzynarodowym nadal pozostaje aktywny. Co więcej, wziąwszy pod uwagę dynamikę zjawisk oraz ich potencjał eskalacji i rozszerzania się efektów (choćby w postaci ogromnych fal migracyjnych), zasadne wydaje się dokonanie przeglądu istniejących narzędzi analizy teoretycznej fenomenu rebelii zbrojnej i ich aktualizacja. Celem poniższego opracowania będzie zatem krytyczny ogląd dorobku naukowego w zakresie badania powstań i rebelii, ale także jego rozwinięcie w oparciu o analizę zjawisk współczesnych.