ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
WYBRANE ASPEKTY BADAŃ IRENOLOGICZNO-POLEMOLOGICZNYCH
Więcej
Ukryj
1
Akademia Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej
A - Koncepcja i projekt badania; B - Gromadzenie i/lub zestawianie danych; C - Analiza i interpretacja danych; D - Napisanie artykułu; E - Krytyczne zrecenzowanie artykułu; F - Zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu
Data publikacji: 25-05-2021
Autor do korespondencji
Andrzej CZUPRYŃSKI
Wyższa Szkoła Biznesu, Akademia Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej, Cieplaka 1c, 41-300, Dąbrowa Górnicza, Polska
SBN 2021;20(2): 77-92
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Irenologia i polemologia wzbudza wiele kontrowersji w aspekcie użyteczności wyników badań, ponieważ nie dostrzega się wprost ich zastosowania w rzeczywistości społecznej. Wyniki badań irenologiczno-polemologicznych nie przynoszą wprost rozwiązań organizacyjnych funkcjonowania społeczeństw, jednakże mogą wpływać na zmiany mentalnościowe ludzi i być stosowane do doskonalenia funkcjonowania społeczeństw i bytów politycznych w koegzystencji z różnymi systemami politycznymi, społecznymi i kulturowymi. Uogólniony przedmiot badań irenologiczno-polemologicznych postrzegany jest jako przeciwieństwa, jednakże pokój i wojnę możemy również postrzegać jako cykle egzystencji bytów społecznych i politycznych. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie założeń poznawczych irenologii i polemologii w formie studium badań nad pokojem i konfliktami zbrojnymi w aspekcie możliwości wykorzystania wyników badań do kształtowania życia społeczeństw i państw w koegzystencji. W procesie badań sformułowano problem badawczy - w jakim zakresie uzyskane wyniki z badań w ramach studium na pokojem i konfliktami zbrojnymi mogą być użyteczne w rzeczywistości społecznej? Założeniem sformułowanego problemu badawczego było utrzymywanie właściwego kierunku rozważań, ponieważ jego rozstrzygalność jest nieosiągalna. W procesie badań zastosowano strategię badań jakościowych, definiowaną jako serię napięć, sprzeczności i wahań, skupiając się na wyjaśnieniu istoty problemu poprzez zidentyfikowanie przedmiotu poznania oraz użyteczności wyników badań. W procesie badań stosowano również metodę badania treści wybranej literatury przedmiotu, polegającej na koherentnym stosowaniu operacji rozumowania (analizy, syntezy, porównania, abstrahowania, uogólniania, wnioskowania) oraz strategii myślenia redukcyjnego, taksonomicznego, heurystycznego, konstruktywnego. W procesie poznania kierowano się krytycznym myśleniem o wynikach badań i przyjęto założenie, że: konieczne jest krytyczne postrzeganie dotychczasowych założeń metodologicznych stosowanych rozdziel-nie w badań nad pokojem i konfliktami zbrojnymi; konieczne jest stosowanie analiz i porównań przypadków odchyleń od powszechnie postrzeganych założeń badawczych, w których głównie w strategiach ilościowych i empirycznych istnieje możliwość jednoznacznej rozstrzygalności, jednakże w strategiach jakościowych nie jest to możliwe, co powoduje, że wynik badań jest niepewny; nie jest możliwe jednoznaczne zweryfikowanie hipotez w procesie badań jakościowych, jednakże uzyskany wynik pozwala refleksyjnie odnosić się do badanej rzeczywistości; stwierdzenie wpływu wiedzy irenologiczno-polemologicznej na globalne zmiany w myśleniu i stosowaniu założeń koegzystencji społecznej, politycznej i cywilizacyjnej jest niemożliwe, ale można takie tendencje obserwować w decyzjach poszczególnych ludzi, jeżeli zdeklarują, że ich myślenie posiada źródła w wiedzy irenologiczno-polemologicznej; wiedzę irenologiczno-polemologiczą możemy postrzegać jako ideę myślenia o otaczającej nas rzeczywistości.
REFERENCJE (75)
1.
Aron, R., 1995. Pokój i wojna między narodami. Warszawa: Wydawnictwo Centrum im. Adama Smitha.
2.
Barański, Ł., 2018. Polemologiczne aspekty polityki bezpieczeństwa po zimnej wojnie. Rozprawa doktorska. Warszawa: Wydawnictwo AON.
3.
Bauman, Z., 2012. Europa niedokończona przygoda. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
4.
Beck, U., 2012. Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
5.
Bloch, J., 1899. Przyszła wojna. Kraków: Wydawnictwo Gebethner i Wolff.
6.
Borgosz, J., 1989. Drogi i bezdroża filozofii pokoju. Warszawa: Wydawnictwo MON.
7.
Bouthoul, G., 1970. Traité de polémologie. Sociologie des guerres. Paris: Payot.
8.
Bouthoul, G., 1973. La guerre. Paris: Presses Universitaires de France.
9.
Buzan, B., Little R., 2011. Systemy międzynarodowe w historii świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
10.
Chmielarz, P., 2010. Wojna a państwo. Wczoraj i dziś. Warszawa: Wydawnictwo Nukowe Scholar.
11.
Cieślarczyk. M., 2014. Socjologiczne aspekty polemologiczno-irenologiczne. Próba wyjścia poza dotychczasowe schematy myślenia. W: M. Huzarski, A. Czupryński (red. nauk.). Teoretyczno- -pragmatyczne aspekty uprawiania polemologii. Warszawa: Wydawnictwo AON.
12.
Clausewitz, C., 1995. O wojnie. Lublin: Wydawnictwo TEST.
13.
Corser, L.A., 2009. Funkcje konfliktu społecznego. Kraków: Zakład Wydawniczy „NOMOS”.
14.
Coste, F., 2002. Bouthoul et la polémologie: l’étude des causes profondes de la guerre. Les Champs de Mars 2002/2 N° 12, 9-30.
15.
Czupryński A., 2021. Peace and Armed Conflict Studies. Journal of Security and Sustainability ISSUES,Volume 11, 55-70.
16.
Czupryński, A, Stolarski, G. (red. nauk.). 2019. Teoria wojny. Nowe i stare wyzwania. Warszawa - Siedlce: Wydawnictwo ASPRA-JR - Wydawnictwo UPH.
17.
Czupryński, A., 2012. Sztuka wojenna i polemologia w aspekcie wspólnego obiektu poznania naukowego. W: A. Czupryński, A, Polak (red. nauk.). Od sztuki wojennej do polemologii. Studia ofiarowane profesorowi Michałowi Huzarskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Warszawa: Wydawnictwo AON.
18.
Dahrendorf, R., 2012. Klasy i konflikty klasowy w społeczeństwie przemysłowym. Kraków: Zakład wydawniczy „NOMOS”.
19.
Democracy Index 2020. In sickness and in health? A report by The Economist Intelligence Unit. New York: The Economist Intelligence Unit.
20.
Denzin, N.K., Lincoln, Y.S. (red.) 2014. Metody badań jakościowych. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
21.
Drabik, K., 2009. Polemologia dla pokoju. Część 1. Zeszyty Naukowe AON nr 3(76), 341-353.
22.
Drabik, K., 2010. Polemologia dla pokoju. Część 2, Zeszyty Naukowe AON nr 2(79), 291-302.
23.
Fabiszak, M., 2005. Kognitywna teoria metafory – nowe terminy, stare pojęcia? W: H. Kardela, Z. Muszyński, M. Rajewski (red. nauk.). Kognitywistyka. Problemy i perspektywy. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
24.
Ferguson, N., 2013. Cywilizacja. Zachód i reszta świata. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
25.
Flick, U., 2012. Projektowanie badania jakościowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
26.
Foucault, M., 2010. Bezpieczeństwo terytorium populacja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
27.
Frankfort-Nachmias, Ch., Nachmias D., 2001. Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
28.
Fukuyama, F., 2008. Koniec człowieka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
29.
Galtung, J., 1969. Violence, Peace, and Peace Research. Journal of Peace Research, Vol. 6, No. 3, 167-191.
30.
Galtung, J., 1981. The specific contribution of peace research to the study of violence: typologies. In: Violence and its causes. Vendôme: UNESCO.
31.
Gałganek, A., 1985. Polemologia jako krytyka peace research. Studia nauk politycznych nr 3-4(75-76), 133-148.
32.
Gałganek, A., 1991. Zmiana w globalnym systemie międzynarodowym. Supercykle i wojna hegemoniczna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
33.
Garnett, J., 2007. Przyczyny wojny i warunki pokoju. W: J. Baylis, J. Wirtz, C.S. Gray, E. Cohen (red.). Strategia we współczesnym świecie. Kraków: Wydawnictwo UJ.
34.
Gleditsch, K.S., Metternich, N.W., Ruggeri, A., 2013. Data and progress in peace and conflict research. Journal of Peace Researc, Vol. 51, Issue 2, 301-314.
35.
Gleditsch, N.P., Nordkvelle, J., Strand, H., 2014. Peace research – Just the study of war? Journal of Peace Research, Vol. 51(2)2014, 145-158.
36.
Gottfried, P., 2014. Wojna i demokracja. Wrocław: Wydawnictwo Wektory.
37.
Grotius, H., 1957. O prawie wojny i pokoju. Tom I. Warszawa: PWN.
38.
Howard, H., 1990. Wojna w dziejach Europy. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.
39.
Huntington, S.P., 2008. Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza.
40.
Joxe, A., 1981. A critical examination of quantitative studies applied to research in the causes of violence. In: Violence and its causes. Vendôme: UNESCO.
41.
Kagan, R., 2009. Powrót historii i koniec marzeń. Poznań: Dom wydawniczy REBIS.
42.
Kant, I., 1924. O wieczystym pokoju. Warszawa: Wydawnictwo K. Paszkowskiego.
43.
Krupa, M., 2013. Metody badawcze w obszarze poloemologii. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego nr 903/2013, 17-34.
44.
Krztoń, W., 2015. Peace, war and an armed conflict as an object of the research of polemology, Humanities and Social Sciences, Vol. XX (January - March) Research Journal 22(1/2015), 91-104.
45.
Kuderowicz, Z., 1995. Filozofowie o szansach pokoju. Problemy wojny i pokoju w filozofii XX wieku. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
46.
Lakoff. G., Johnson M., 2010. Metafory w naszym życiu. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
47.
Łoś, R., Reginia-Zacharski, J., 2010. Współczesne konflikty zbrojne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
48.
Malthus, T.R., 1925. Prawo ludności. Kraków: Wydawnictwo Gebethnera i Wolffa.
49.
Molina, J., 2007. Bouthoul Gaston y la polemología. Anuario Filosófico, Vol. 40 n. 1, 187-201.
50.
Nye, J.S. jr., 2009. Konflikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
51.
Palczewska, M., 2015. Polemologia – obszar badań nad wojnami i konfliktami zbrojnymi. Bellona 1/2015, 119-131.
52.
Panfil, R., 2014. Socjologia wojny i konfliktów zbrojnych w ujęciu polemologicznym. W: M. Huzarski, A. Czupryński (red. nauk.). Teoretyczno-pragmatyczne aspekty uprawiania polemologii. Warszawa: Wydawnictwo AON.
53.
Peräkylä, A., 2014. Analiza rozmów i tekstów. W: Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln (red.). Metody badań jakościowych. Tom 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
54.
Pieter, J., 1975. Zarys metodologii pracy naukowej. Warszawa: PWN.
55.
Rainko, S., 1997. Rola podmiotu w poznaniu. Warszawa: PWN.
56.
Reginia-Zacharski, J., 2014. Wojna w świecie współczesnym. Uczestnicy. Cele. Modele. Teorie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
57.
Röling, B.V.A. (Bert), 2007. Polemologie. Een inleiding tot de wetenschap van oorlog en vrede, Assen: Van Gorcum & Comp.
58.
Rosa, R., 2003.Dialektyka bezpieczeństwa, wojny i pokoju. Warszawa: Fundacja Rozwoju Edukacji Europejskiej i Bezpieczeństwa.
59.
Rosa, R., 2012. Zarys polskiej myśli filozoficznej na tle europejskiej myśli polemologicznej i irenologicznej. Siedlce: Wydawnictwo UPH.
60.
Rosa. R., 1986. Filozoficzne problemy wojen i pokoju. Warszawa: Wydawnictwo WAP.
61.
Ryszka, F., 1975. Polityka i wojna. Warszawa: Wydawnictwo PIW.
62.
Rzepka, A., 2013. Globalizacja w teorii i praktyce. Poznań: Wydawnictwo Naukowe „SILVA RERUM”.
63.
Sengha, D., 1981. The specific contribution of peace research to the analysis of the causes of social violence: transdisciplinarity. In: Violence and its causes.Vendôme: UNESCO.
64.
Senghaas, D., 1992. Friedensproject Europa. Frankfurt am Main: Shurkamp Verlag.
65.
Senghaas, D., 2004. The Civilisation of Conflict: Constructive Pacifism as a Guiding Notion for Conflict Transformation. Berghof: Research Center for Constructive Conflict Management - Edited.
66.
Silverman, D., 2012a. Interpretacja danych jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
67.
Silverman, D., 2012b. Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
68.
Sorokin, P.A., 2009. Ruchliwość społeczna. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
69.
Stasik, A., Gendźwiłł, A., 2012. Projektowanie badania jakościowego. W: D. Jemielniak (red. nauk.). Badania jakościowe. Podejścia i teorie. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
70.
Świniarski, J., 2010. Myśl filozoficzna w polemologii. W: M. Huzarski, B. Szulc (red, nauk.). Metodologiczna tożsamość polemologii. Warszawa: Wydawnictwo AON.
71.
Walzer, M., 2010. Wojny sprawiedliwe i niesprawiedliwe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
72.
Wright, Q., 1983. A Study of War. Chicago: University of Chicago Press.
73.
Wyszczelski, L., 2009. Teorie wojen i ich twórcy na przestrzeni dziejów. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
74.
Zwoleński, A., 2003. Wojna. Wybrane zagadnienia. Kraków: Wydawnictwo WAM.
75.
Żuradzki, T., Kuniński, T. (red. nauk.). 2009. Etyka wojny. Antologia tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.