ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA MIĘDZYNARODOWEGO W XXI WIEKU WYWOŁANE PRZEZ KONFLIKTY LOKALNE
Więcej
Ukryj
1
Państwowa Szkoła Wyższa im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
2
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie
3
Uczelnia Techniczno-Handlowa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie
Data publikacji: 01-12-2017
SBN 2017;12(2): 177-208
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Niniejsze opracowanie przedstawia definicje „bezpieczeństwa” i „bezpieczeństwa międzynarodowego”. Autorzy w niej stwierdzają, iż definicja „bezpieczeństwa międzynarodowego” ma bardzo szeroki zakres treści w odróżnieniu od ogólnego pojęcia „bezpieczeństwa” czy definicji „bezpieczeństwa narodowego”. W opracowaniu scharakteryzowano modele bezpieczeństwa międzynarodowego. Dokonano analizy zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego, m.in. terroryzmu czy zagrożeń cybernetycznych, która pokazała, że dla dobra współczesnego świata kraje powinny ze sobą współpracować, gdyż zapewnienie bezpieczeństwa jest możliwe tylko dzięki wielostronnym działaniom na jego rzecz. Przedstawiono instytucje odpowiedzialne za bezpieczeństwo międzynarodowe, a następnie skupiono się na zagrożeniach bezpieczeństwa Polski w świetle konfliktów lokalnych XX i XXI wieku. Rozpatrując bezpieczeństwo w znaczeniu podmiotowym autorzy opracowania zaakcentowali, iż istnieje podział przedstawiający bezpieczeństwo w wymiarze nie tylko narodowym, ale również regionalnym i globalnym. Niniejsza klasyfikacja jest również o tyle interesująca, iż w oparciu o wyznacznik zasięgu bezpieczeństwa z bezpieczeństwa międzynarodowego można wyodrębnić bezpieczeństwo wewnętrzne i bezpieczeństwo zewnętrzne. W trakcie prowadzonej przez autorów analizy przedmiotu nad bezpieczeństwem w literaturze zwrócono uwagę na podział bezpieczeństwa pod względem przedmiotu, ukazywanego w kontekście diagnozowania stanu zagrożenia i zarzewia niebezpieczeństwa. Patrząc na bezpieczeństwo według kryterium przedmiotu niewątpliwym faktem jest tu zależność od rozwoju cywilizacyjnego oraz przekształceń obyczajowych w społeczeństwie jako źródło nowych zagrożeń przekładających się na istnienie i działalność państwa. Pierwotnie zagrożenia dla państwa miały swe źródło w elemencie wojskowo-militarnym państwa, jednakże wraz z upływem lat zapoczątkowano działania zmierzające do podtrzymywania stanu spokoju również w różnorodnych dziedzinach administracji potęgi państw. Zauważono istniejącą zależność pomiędzy oddziaływaniem ładu i porządku w różnych dziedzinach działalności państwa a całościowym stanem bezpieczeństwa narodowego. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że obecna sytuacja polityczno-militarna Polski jest względnie bezpieczna i stabilna, dzięki współpracy z państwami zachodnimi, aczkolwiek nie jest to sytuacja gwarantująca całkowite bezpieczeństwo. Według autorów przyczyn potencjalnego zagrożenia bezpieczeństwa Polski należy dopatrywać się m.in. w postępującej anarchizacji życia społeczno-politycznego w Rosji, dysponującej bronią jądrową, niestabilnej sytuacji na Białorusi i Ukrainie, ale także we wzrastającej w ostatnich latach liczbie imigrantów w Polsce. Polska nie powinna ignorować żadnego z potencjalnych zagrożeń bezpieczeństwa, za czym przemawia strategiczne położenie kraju oraz nieustannie zmieniająca się sytuacja polityczna, społeczna i militarna. Także kraje Unii Europejskiej powinny być przygotowane na możliwość powstania konfliktów lokalnych, zagrażających bezpieczeństwu międzynarodowemu i wewnętrznemu poszczególnych państw. Autorzy opracowania podkreślają, że organizacje bezpieczeństwa międzynarodowego nie są w stanie zapewnić całkowitego bezpieczeństwa na świecie m.in. z powodu braku skutecznych mechanizmów egzekwowania postanowień traktatów czy narastających nacjonalizmów lub podziałów narodowościowych i religijnych. Obiektem zainteresowania tych organizacji musi być cały świat, bo nie można przewidzieć, gdzie nagle wybuchnie konflikt. Nie sposób jest rozważać stan bezpieczeństwa międzynarodowego bez odwołania się do archaicznych, podstawowych wymogów związanych z indywidualną potrzebą życia w spokoju najmniejszej komórki społeczeństwa. Potrzeba bezpieczeństwa jest jedną z niezbędnych w życiu potrzeb, można by zaryzykować stwierdzenie że jest to najważniejsza w ludzkiej hierarchii wartości potrzeba. Nie istnieje bezpieczeństwo na-rodowe, jeżeli nie jest zapewnione bezpieczeństwo pojedynczej jednostki w zakresie niezaspokojenia w niezbędne wartości i potrzeby. Jedynie w momencie zagwarantowanie bytowania i dalsze rozwijanie się daje możliwość postawienia tezy, iż pojedynczy człowiek bądź mocarstwo są bezpieczne. Jeżeli dochodzi do zaspokojenia podstawowych potrzeb istoty ludzkiej w narodzie, to można zaryzykować stwierdzenie iż wtedy mamy stan bezpieczeństwa narodu jako ogółu społeczeństwa w danym kraju. Chcąc mówić o bezpieczeństwie w kontekście całego narodu nie sposób pominąć, że buduje je bezpieczeństwo zewnętrzne będące stanem, podczas którego kraj czyni zabiegi mające na celu ograniczenie wpływów z zewnątrz państwa tak, by były jak najmniej dotkliwe dla społeczeństwa.
REFERENCJE (22)
1.
Antczak A., Unia Europejska. Bezpieczeństwo – Strategia – Interesy, Józefów 2011.
2.
Dworecki S., Aspekty prawne bezpieczeństwa narodowego RP, [za:] S. Dworecki, Zagrożeniabezpieczeństwa państwa, Warszawa 1994, idem, Od konfliktu do wojny, Warszawa 1996.
3.
Białoskórski R., Wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa XXI wieku, Warszawa 2010.
4.
Borkowski J., Terroryzm jako patologia społeczna, [w:] Terroryzm a broń masowego rażenia.Diagnoza, poglądy, wnioski, „Zeszyty Naukowe AON”, Nr 1 (50) A, Warszawa 2003.
5.
Czachór Z., Graś A., Vademecum. Europa od A do Z, Warszawa 2006.
6.
Czaputowicz J., Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych, [w:] Bezpieczeństwomiędzynarodowe. Teoria i praktyka, red. K. Żukrowska, M. Grącik, Warszawa 2006.
7.
Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2001.
8.
Korzeniowski L.F., Zarządzanie bezpieczeństwem. Rynek, ryzyko, zagrożenie, ochrona, s. 437,[w:] Zarządzanie bezpieczeństwem, red. Tyrała P., Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu,Kraków 2000.
9.
Kuspys P., Wspólnota Niepodległych Państw – stan faktyczny i perspektywy, „Biuletyn Opinie”Nr 10/2009, Warszawa 2009.
10.
Lasoń M., Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowew XXI wieku. Wybrane problemy, red. Erhard Cziomer, Kraków 2010.
11.
Leszczyński M., Bezpieczeństwo w wymiarze lokalnym. Wybrane obszary, red. M. Leszczyński,Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013.
12.
Mierzejewski D.J., Bezpieczeństwo międzynarodowe. Wybrane problemy, Piła 2011.
13.
Nowak E., Nowak M., Zarys teorii bezpieczeństwa narodowego, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2011.
14.
Pastusiak L., NATO na rozdrożu – wybór przyszłej drogi, Jakie NATO? [w:] NATO wobec wyzwańwspółczesnego świata, pod. red. R. Czulda, R. Łoś, J. Reginia-Zacharski, Warszawa–Łódź 2013.
15.
Rotfield A.D., Europejski system bezpieczeństwa in statu nascendi, Warszawa 1990.
16.
Szmyd J., Bezpieczeństwo jako wartość, refleksja aksjologiczna i etyczna, [w:] Zarządzanie bezpieczeństwem,red. P. Tyrała, Kraków 2000.
17.
Zając J., System bezpieczeństwa międzynarodowego, [w:] Bezpieczeństwo państwa. Wybraneproblemy, (red.) K.A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, Warszawa 2009.
18.
Zając J., System bezpieczeństwa międzynarodowego, [w:] Bezpieczeństwo państwa. Wybraneproblemy, red. K.A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, Warszawa 2009.
19.
Zięba R., Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa 2008.
20.
Zięba R., Teoria ogólna bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych, [w:] Stosunkimiędzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Stosunków MiędzynarodowychUniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
21.
Żuber M., Katastrofy naturalne i cywilizacyjne. Terroryzm współczesny, aspekty polityczne, społecznei ekonomiczne, Wrocław 2006.
22.
Żukrowska K., Pojęcie bezpieczeństwa i jego ewolucja, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe.Teoria i praktyka, red. K. Żukrowska, M. Grącik, Warszawa 2006.