ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
ZDOLNOŚĆ TRAKTATOWA PAŃSTW ZALEŻNYCH W ŚWIETLE PRAC KOMISJI PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO ONZ
Więcej
Ukryj
1
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie
Data publikacji: 01-12-2017
SBN 2017;12(2): 209-227
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Przedłożony artykuł dotyczy kwestii zdolności traktatowej państw zależnych, która była rozpatrywana w toku prac Komisji Prawa Międzynarodowego ONZ (KPM ONZ) dotyczących projektu konwencji o prawie traktatów. I choć współcześnie termin ten nie przystaje do społeczności międzynarodowej składającej się z państw suwerennych, to w czasach kiedy trwały prace przygotowawcze KPM ONZ, które rozpoczęły się w 1949 r. i trwały przez kolejne siedemnaście lat, pojęcie państw zależnych było powszechnie stosowane. Cóż, przynajmniej było tak na początku tego procesu. Niniejszy artykuł przedstawia zmiany regulacji dotyczącej zdolności traktatowej państw zależnych zawarte w projektach opracowywanych przez czterech kolejnych Sprawozdawców Komisji, którym powierzono zadanie przygotowania projektu konwencji o prawie traktatów. Kwestia ta była o tyle ważna, że niekiedy państwa zależne posiadały zdolność do samodzielnego zawierania traktatów, niezależnie od zdolności traktatowej państwa odpowiedzialnego za prowadzenie ich spraw zagranicznych. Omawiane zagadnienie wydaje się szczególnie interesujące w zestawieniu z postępującym w owych czasach procesem dekolonizacji, wspartym między innymi deklaracją Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych z 1960 r. o przyznaniu niezależności państwom i narodom kolonialnym (rezolucja 1514). Od tego czasu współistnienie równych i suwerennych państw (w tym powstałych w wyniku dekolonizacji) stanowi podstawę utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego pod nadzorem Rady Bezpieczeństwa ONZ. Pojęcie „państwa zależnego” musiało więc zostać ostatecznie odrzucone w projektach prac ILC. Komisja uznała, że państwa muszą legitymować się suwerennością i jako takie posiadają zdolność traktatową. Rozwiązanie to zostało następnie podtrzymane w lakonicznie ujętej dyspozycji art. 6 konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z 1969 r. (KPT), zgodnie z którym każde państwo ma zdolność do zawierania traktatów. Według KPT termin „państwo” w rozumieniu tej konwencji ma takie samo znaczenie, jak m.in. w Karcie Narodów Zjednoczonych, tj. jako państwo w rozumieniu prawa międzynarodowego, bądź też jako państwo w międzynarodowym znaczeniu tego pojęcia.
REFERENCJE (8)
1.
A/RES/1514/XV, Deklaracja w sprawie przyznania niepodległości krajom i narodom kolonialnym,
http://www.grocjusz.edu.pl/Doc... 2 A/RES/3233/XXIX. Participation in the Convention on Special Missions, its Optional Protocolconcerning the Compulsory Settlement of Disputes and the Vienna Convention on the Lawof Treaties. (
http://research.un.org/en/docs...) 3 Case concerning rights of nationals of the United States of America in Morocco, Judgmentof August 27 th, 1952, I.C. J. Reports 1952, s.176 i n. 4 International Law Commission Yearbook (ILC Yearbook), lata: 1950-53, 1956, 1962, 1965,1966. 5 Konwencja wiedeńska o prawie traktatów sporządzona w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r. (tekstpolski, Dz.U. z 1991 r., Nr 74, poz. 439). 6 Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 1961 roku (tekst polski, Dz.U. z 1965r., Nr 37, poz. 232), 7 Konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych z 1963 roku (tekst polski, Dz.U z 1982 r.,nr 13, poz. 98). 1 Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe,Warszawa 2014, wyd. 3.
2.
Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Wyd.16, Warszawa2015.
3.
Karski K., Kamiński T., Treaty-Making Capacity of Components of Federal States from the Perspectiveof the Works of the UN International Law Commission, Polish Review of Internationaland European Law, vol. 5, Issue 2 (2016), s. 9-43.
4.
Karski K., Zasięg podmiotowy Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, [w:] 40 lat minęło– praktyka i perspektywy Konwencji Wiedeńskiej o prawie traktatów, Z. Galicki, T. Kamiński,K. Myszona-Kostrzewa (red.), Warszawa 2009, s. 53-88.
5.
Makowski J., Prawo międzynarodowe, Warszawa 1922, wyd. II uzupełnione.
6.
Nahlik S.E., Kodeks prawa traktatów, Warszawa 1976.
7.
Nahlik S.E., Wstęp do nauki prawa międzynarodowego, Warszawa 1967.
8.
Szafarz R., Konferencja i Konwencja wiedeńska dotyczące prawa traktatów – w moich wspomnieniach– 1968 i 1969 rok, [w:] 40 lat minęło – praktyka i perspektywy Konwencji Wiedeńskiejo prawie traktatów, Z. Galicki, T. Kamiński, K. Myszona-Kostrzewa (red.), Warszawa 2009,s. 17-21.