Najnowszy Numer
Archiwum
O Nas
Międzynarodowa Rada Naukowa
Rada Redakcyjna
Kontakt
Recenzenci
Standardy etyczne
Standardy etyczne czasopisma (COPE)
Polityka Open Access
Procedura zabezpieczająca oryginalność publikacji
Dla Autorów
Wymagania Edytorskie
Wytyczne Merytoryczne
Proces Recenzji
Dla Recenzentów
ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY
RYZYKA TRANSFORMACJI ENERGETYCZNEJ – SYSTEMATYCZNY PRZEGLĄD LITERATURY
1
Politechnika Warszawska, Polska
A - Koncepcja i projekt badania; B - Gromadzenie i/lub zestawianie danych; C - Analiza i interpretacja danych; D - Napisanie artykułu; E - Krytyczne zrecenzowanie artykułu; F - Zatwierdzenie ostatecznej wersji artykułu
Data nadesłania: 24-09-2024
Data ostatniej rewizji: 27-10-2024
Data akceptacji: 28-10-2024
Data publikacji: 28-10-2024
SBN 2025;35(1): 63-92
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Transformacja energetyczna polega na przekształcaniu systemów wytwarzania energii opartych na paliwach kopalnych w systemy niskoemisyjne, które ograniczają emisje gazów cieplarnianych i zmniejszają negatywny wpływ na środowisko naturalne. Celem artykułu jest zidentyfikowanie oraz analiza ryzyk związanych z transformacją energetyczną w anglojęzycznej literaturze naukowej z lat 2019-2024. Problem badawczy sformułowano został zadany w formie pytania: Jakie ryzyka związane z transformacją energetyczną są obecne w międzynarodowej literaturze? Hipoteza badawcza pracy została sformułowana w następujący sposób: Transformacja energetyczna wiąże się z wysokim ryzykiem społeczno-gospodarczym. Metoda badawcza w pracy obejmuje bibliometryczna analizę opartą na procedurze systematycznego przeglądu literatury PRISMA. W ramach analizy bibliometrycznej wykonano badania współcytowań oraz współwystępowania słów kluczowych podanych przez autorów. Próbę badawczą pozyskano z bazy SCOPUS, z której wyselekcjonowano artykuły zawierające frazy kluczowe, odnoszące się do transformacji energetycznej oraz ryzyka. W analizowanych publikacjach ryzyka wiążą się zarówno ze zmianami klimatycznymi, jak i z ekonomicznymi oraz technologicznymi aspektami procesu transformacji energetycznej. Warto zauważyć, iż istotną część wysokocytowanych publikacji stanowią prace z zakresu finansów, które poruszają zarówno zagadnienia makroekonomiczne z perspektywy banków centralnych, jak i kwestie ryzyka związanego z inwestycjami, w tym metody ocen ekonomicznej opłacalności i efektów środowiskowych. Publikacje odzwierciedlają ekonomiczne dylematy i ryzyka związane z wdrażaniem niskoemisyjnych rozwiązań technologicznych, zwłaszcza w kontekście tempa i skali transformacji. Za perspektywiczne kierunki badań, zdaniem autora, należy uznać interdyscyplinarne analizy skupione na ekonomiczno-środowiskowych ocenach wdrażania technologii niskoemisyjnych, w tym technologii związanych z gospodarką wodorową, w różnych skalach. W kontekście wyzwań stojących przed Polską istotna jest odpowiednia polityka finansowania transformacji, by uniknąć wzrostu kosztów energii, co mogłoby prowadzić do nasilenia ubóstwa energetycznego oraz osłabienia konkurencyjności gospodarki.
REFERENCJE (50)
1.
Albert, M.J., 2023. Ecosocialism for Realists: Transitions, Trade-Offs, and Authoritarian Dangers. Capitalism, Nature, Socialism, 34 (1), 11–30.
2.
Baldassarri Höger von Högersthal, G., Lui, A., Tomičić, H.,Vidovic, L., 2020. Carbon pricing paths to a greener future, and potential roadblocks to public companies’ creditworthiness. Journal of Energy Markets, 13 (2), 1–24.
3.
Borkowski, J., 2023. Typy sieci neuronowych w prognozowaniu cen walut – analiza bibliometryczna [w:] Stępień, Beata, (red.) Systematyczny przegląd literatury w naukach ekonomicznych: metodyka, przykłady. Poznań: Wydawnictwo UEP. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, 123–146.
4.
Bulai, V.C., Horobet, A., Popovici, O.C., Belascu, L. and Dumitrescu, S.A., 2021. A varbased methodology for assessing carbon price risk across european union economic sectors. Energies, 14 (24).
5.
Cahen-Fourot, L., Campiglio, E., Godin, A., Kemp-Benedict, E.,Trsek, S., 2021. Capital stranding cascades: The impact of decarbonisation on productive asset utilisation. Energy Economics, 103.
6.
Campiglio, E. and van der Ploeg, F., 2022. Macrofinancial Risks of the Transition to a Low-Carbon Economy. Review of Environmental Economics and Policy.
7.
Chenet, H., Ryan-Collins, J., van Lerven, F., 2021. Finance, climate-change and radical uncertainty: Towards a precautionary approach to financial policy. Ecological Economics, 183.
8.
Cormack, C., Donovan, C., Köberle, A., Ostrovnaya, A., 2020. Estimating financial risks from the energy transition: Potential impacts from decarbonization in the european power sector. Journal of Energy Markets, 13 (4), 1–49.
9.
Delannoy, L., Longaretti, P.-Y., Murphy, D.J., Prados, E., 2021. Peak oil and the lowcarbon energy transition: A net-energy perspective. Applied Energy, 304.
10.
European Commission. Directorate General for Energy., Guidehouse., and Tractebel Impact., 2020. Hydrogen generation in Europe: overview of costs and key benefits. LU: Publications Office.
11.
FCHEA, 2021. Road map to a US hydrogen economy: reducing emissions and driving growth across the nation. Fuel Cell and Hydrogen Energy Association.
12.
Gambhir, A., George, M., McJeon, H., Arnell, N.W., Bernie, D., Mittal, S., Köberle, A.C., Lowe, J., Rogelj, J., Monteith, S., 2022. Near-term transition and longer-term physical climate risks of greenhouse gas emissions pathways. Nature Climate Change, 12 (1), 88–96.
13.
gov.pl, 2023. Założenia do aktualizacji Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku (PEP2040) – wzmocnienie bezpieczeństwa i niezależności energetycznej [online]. - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - Portal Gov.pl. Available from: https://www.gov.pl/web/ premier/zalozenia-do-aktualizacji-polityki-energetycznej-polski-do-2040-r-pep2040- -wzmocnienie-bezpieczenstwa-i-niezaleznosci-energetycznej [accessed 28 Dec 2023].
14.
Grużlewska, M., Andrzejewicz, J., Cieślik, K., Jankowski, P., Jeziorowska, D., Kajfasz, A., Kaliński, P., Koczor, M., Kołdej-Nowicka, U., Leśniak, A., Makowski, K., Naworska, M., Pilarz, P., Radziszewski, M., Rutka, T., Soćko, M., Sojko-Gil, A., Stępień, P., Szymański, A., Wężyk, R., Wojtasiak, T., Zielinko, P., Zawada, A., 2024. Wpływ regulacji UE na transformację sektora ciepłownictwa systemowego w Polsce: ocena skutków i rekomendacje w zakresie regulacji krajowych. Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych (PTEC).
15.
Habib, R., Afzal, M.T., 2019. Sections-based bibliographic coupling for research paper recommendation. Scientometrics, 119 (2), 643–656.
16.
Hayne, M., Ralite, S., Thomä, J., Koopman, D., 2020. Factoring transition risks into regulatory stress-tests: The case for a standardized framework for climate stress testing and measuring impact tolerance to abrupt late and sudden economic decarbonization. ACRN Journal of Finance and Risk Perspectives, 8 (1), 206–222.
17.
In, S.Y., Manav, B., Venereau, C.M.A., Cruz R., L.E., Weyant, J.P., 2022. Climate-related financial risk assessment on energy infrastructure investments. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 167.
18.
Jackson, A. and Jackson, T., 2021. Modelling energy transition risk: The impact of declining energy return on investment (EROI). Ecological Economics, 185.
19.
Jacques, P., Delannoy, L., Andrieu, B., Yilmaz, D., Jeanmart, H., Godin, A., 2023. Assessing the economic consequences of an energy transition through a biophysical stock-flow consistent model. Ecological Economics, 209.
20.
Karanfil, F., Omgba, L.D., 2023. The energy transition and export diversification in oil-dependent countries: The role of structural factors. Ecological Economics, 204.
21.
Keček, D., 2023. The Effects of Rising Energy Prices on Inflation in Croatia. Energies, 16 (4).
22.
Kowalik, W., Hubert, W., Pepłowska, M., Kryzia, D., Gawlik, L., and Komorowska, A., 2024. Wpływ wyzwań społeczno-kulturowych regionów węglowych na ich zdolności transformacyjne na przykładzie Śląska. Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management, 167–186.
23.
Kunikowski, G., 2018. Bezpieczeństwo energetyczne - ocena, trendy i potrzeba uwiadomienia wymiaru społecznego [w:] J. Kunikowski, A. Araucz-Boruc, G. Wierzbicki, (red.). Współczesne potrzeby i wymagania edukacji dla bezpieczeństwa. Siedlce: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, 427–442.
24.
Kunikowski, G., 2019. Przegląd ilościowych metod ocen stanu bezpieczeństwa energetycznego. Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych, (54), 171–182.
25.
Kunikowski, G., 2020. From the taxonomy of threats to the definition of energy security. Scientific Journal of Silesian University of Technology. Series Transport, 106, 73–84.
26.
Kurowska-Pysz, J., Kunikowski, G., 2021. The ESCO Formula as Support for Public and Commercial Energy Projects in Poland. Energies, 14 (23), 8098.
27.
Larsen, M.L., 2022. Driving Global Convergence in Green Financial Policies: China as Policy Pioneer and the EU as Standard Setter. Global Policy, 13 (3), 358–370.
28.
Mercure, J.-F., Sharpe, S., Vinuales, J.E., Ives, M., Grubb, M., Lam, A., Drummond, P., Pollitt, H., Knobloch, F., and Nijsse, F.J.M.M., 2021. Risk-opportunity analysis for transformative policy design and appraisal. Global Environmental Change, 70.
29.
MKiŚ, 2021a. Polityka energetyczna Polski do 2040 roku - Załącznik do uchwały nr 22/2021 Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2021 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
30.
MKiŚ, 2021b. Polska Strategia Wodorowa do roku 2030 z perspektywą do roku 2040 roku Warszawa, Załącznik do uchwały nr 149 Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2021 roku (poz. 1138).
31.
MKiŚ, 2024. Krajowy Plan w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 roku (aktualizacja KPEiK z 2019 roku). Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
32.
Moessner, R., 2022. Evidence on climate policy, carbon dioxide emissions and inflation. International Journal of Global Warming, 28 (2), 136–151.
33.
Nehrebecka, N., 2021. Climate risk with particular emphasis on the relationship with credit‐risk assessment: What we learn from poland. Energies, 14 (23).
34.
Page, M.J., McKenzie, J.E., Bossuyt, P.M., Boutron, I., Hoffmann, T.C., Mulrow, C.D., Shamseer, L., Tetzlaff, J.M., Akl, E.A., Brennan, S.E., Chou, R., Glanville, J., Grimshaw, J.M., Hróbjartsson, A., Lalu, M.M., Li, T., Loder, E.W., Mayo-Wilson, E., McDonald, S., McGuinness, L.A., Stewart, L.A., Thomas, J., Tricco, A.C., Welch, V.A., Whiting, P., Moher, D., 2021. The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. BMJ, 372, n71.
35.
Page, M.J., Moher, D., Bossuyt, P.M., Boutron, I., Hoffmann, T.C., Mulrow, C.D., Shamseer, L., Tetzlaff, J.M., Akl, E.A., Brennan, S.E., Chou, R., Glanville, J., Grimshaw, J.M., Hróbjartsson, A., Lalu, M.M., Li, T., Loder, E.W., Mayo-Wilson, E., McDonald, S., McGuinness, L.A., Stewart, L.A., Thomas, J., Tricco, A.C., Welch, V.A., Whiting, P., McKenzie, J.E., 2021. PRISMA 2020 explanation and elaboration: updated guidance and exemplars for reporting systematic reviews. BMJ, 372, n160.
36.
Palmer, G., Roberts, A., Hoadley, A., Dargaville, R., Honnery, D., 2021. Life-cycle greenhouse gas emissions and net energy assessment of large-scale hydrogen production via electrolysis and solar PV. Energy and Environmental Science, 14 (10), 5113–5131.
37.
Pepłowska, M., Kowalik, W., Gawlik, L., Hubert, W., Kryzia, D., 2024. Transformacja energetyczna regionu węglowego Śląska – wyzwania i strategie radzenia sobie z nimi. Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management, 169–183.
38.
Quorning, S., 2024. The ‘climate shift’ in central banks: how field arbitrageurs paved the way for climate stress testing. Review of International Political Economy, 31 (1), 74–96.
39.
Ren, X., Qin, J., Dong, K., 2022. How Does Climate Policy Uncertainty Affect Excessive Corporate Debt? The Case of China. Journal of Environmental Assessment Policy and Management, 24 (2).
40.
Riedl, D., 2021. The magnitude of energy transition risk embedded in fossil fuel company valuations. Heliyon, 7 (11).
41.
Ruggeri, B., Gómez-Camacho, C.E., 2023. N.Georgescu-Roegen’s production model for EROI evaluation. Case study: Electrolytic H2 production using solar energy. Energy Conversion and Management, 283.
42.
Sareen, S., 2021. Digitalisation and social inclusion in multi-scalar smart energy transitions. Energy Research and Social Science, 81.
43.
Skinner, C.P., 2021. Central Banks and Climate Change. Vanderbilt Law Review, 74 (5), 1301–1364.
44.
Solano-Rodríguez, B., Pye, S., Li, P.-H., Ekins, P., Manzano, O., Vogt-Schilb, A., 2021. Implications of climate targets on oil production and fiscal revenues in Latin America and the Caribbean. Energy and Climate Change, 2.
45.
Stępień, B., ed., 2023. Systematyczny przegląd literatury w naukach ekonomicznych: metodyka, przykłady. Poznań: Wydawnictwo UEP. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu.
46.
Svartzman, R., Bolton, P., Despres, M., Pereira Da Silva, L.A., Samama, F., 2021. Central banks, financial stability and policy coordination in the age of climate uncertainty: a three-layered analytical and operational framework. Climate Policy, 21 (4), 563–580.
47.
Tiwari, S., Singh, J.G., 2023. Tri-level stochastic transactive energy management and improved profit distribution scheme for multi-vectored networked microgrids: A multiobjective framework. Sustainable Cities and Society, 95, 104569.
48.
Trifu, A., Smîdu, E., Badea, D.O., Bulboacă, E., Haralambie, V., 2022. Applying the PRISMA method for obtaining systematic reviews of occupational safety issues in literature search. MATEC Web of Conferences, 354, 00052.
49.
UN Global Compact Network Poland, 2024. Transformacja energetyczna w Polsce. UN Global Compact Network Poland.
50.
Vermeulen, R., Schets, E., Lohuis, M., Kölbl, B., Jansen, D.-J.,Heeringa, W., 2021. The heat is on: A framework for measuring financial stress under disruptive energy transition scenarios. Ecological Economics, 190.
Udostępnij
| ISSN: | 2082-2677 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
